Özellikler Penceresi

Bir formun konumunu değiştirmek onun özelliğini değiştirmek anlamına gelir. Özellikler penceresi açıldığında Şekil-2'deki gibi görüntülenir. Başlık çubuğu altındaki nesne kutusunda (Object Box) yer alan açıklama nesnenin adını ve ne tip bir nesne olduğunu belirtir. Örneğin Şekil-2'deki "Form1 Form" açıklaması seçili nesnenin bir form olduğunu ve adının Form1 olduğunu göstermektedir. Nesne kutusunu altındaki ayarlar kutusunda (Settings Box) ise pencerede o anda seçilmiş olan ayarın değeri görüntülenir ve değiştirilebilir. Seçeneklerin çoğunluğu kullanıcıya düşen liste olarak sunulur. Bu liste renkler için paleti görüntülerken, pencerenin görünür olma özelliği için ise doğru/yanlış (True/False) olarak sunulur.

Bazı Form Özellik Tanımları

(Name): İsim

Appearance: Formun düz ya da 3-boyutlu görünmesini sağlar.

BackColor: Artalan rengi

BorderStyle: Kenar çizgisi biçimi

Caption: Form Başlığı

ControlBox: Pencere kontrollarının olup olmayacağını belirler.

Font: Yazı tipini belirler.

Height: Formun yüksekliğini belirtir.

Left: Formun sol koordinatını belirler.

Top: Formun üst koordinatını belirler

Visible: Formu gizlemek ya da gizli formu görüntülemek için kullanılır.

Width: Formun genişliğini belirtir.
 

Programı Başlatma

Visual Basic programını başlattığınızda ekrana Şekil-3'deki Yeni Proje Penceresi gelir. Eğer Visual basic daha önceden çalışıyor ise aynı pencereyi File/New project seçeneği ile de açabilirsiniz. Bu pencere seçenekleri ile proje tipini belirleyebilirsiniz. Normal proje için Standard.EXE, Internet ile ilgili projeler için Activex.EXE kullanınız.

Şekil-4. Proje Tasarım Penceresi

Proje açıldıktan sonra proje tasarım penceresi Şekil-4'deki gibi ekrana gelir. Bu pencerenin başlığı Project1: Microsoft Visual Basic (Design) olarak görüntülenir. Daha sonra bu program çalıştırıldığında Design-Run olarak değişecektir.

Bu yeni proje bir form ile başlar. Genelde bu form programınızın başlangıç sayfası olur. Form penceresi dışında Tasarım Penceresi üzerinde projede yer alan formları gösteren "Project1" adlı proje penceresi, formun ekran üzerindeki boyutunu gösteren "Form Layout" penceresi ile nesne özelliklerini gösteren "Properties" penceresi yer alır. Tasarım penceresinin sol tarafında ise nesne yaratımı için gerekli bir araç çubuğu bulunur.

Projeyi Saklama

Projenin saklanması için öncelikle projenin bileşenleri (form, kod modülü, vs.) ayrı ayrı ait oldukları dosyalara saklanmalı, daha sonra projenin kendisi proje dosyası olarak saklanmalıdır.
 

Projeyi saklamak için File/Save Project menü seçeneği ya da araç çubuğu üzerindeki Save Project düğmesi tıklanır. Her proje bileşeni için ardı ardına Şekil-5'deki Yeni Adla Proje Saklama Diyalog kutusu ekrana gelecektir. Bu kutu üzerinde her dosyanın adını ve yerini belirlemeniz gerekmektedir.

Şekil-5. Yeni Adla Proje Saklama Penceresi

Formları Programlama

Formlar 20'den fazla olaya tepki verebilirler. Bu tepkinin ne olacağını kodlama ile belirtebilirsiniz. Örneğin, kullanıcı form üzerindeki herhangi bir bölgeyi tıkladığında bir mesaj görüntüleyebilirsiniz. Kodlamayı yapabilmek için formu çift tıklamak ya da View/Code komutu kullanmak yeterlidir. Bu komut çalıştırıldığında Şekil-6'daki pencere ekrana gelir. Bu pencerenin üst sağındaki "Object" kısmında formda yer alan tüm nesnelerin listesi, soldaki "Proc" kısmında ise nesnenin tanıyacağı olaylar bulunur.

Şekil-6. Form Kod Penceresi

Form tıklandığında "Fareyi tıkladınız" mesajını vermek için gerekli kod aşağıdadır:
Sub Form_Click
Print "Fareyi tikladiniz."
End Sub

Örnek Form Olayları
Activate
Formun etkin pencere olması

Click
Form üzerinde farenin tıklanması

DblClick
Form üzerinde farenin çift tıklanması

Deactivate
Formun edilgen olması

GotFocus
Form denetçilerinin edilgen, formun etkin olması

KeyDown
Odak form üzerinde iken klavye tuşuna basılması

KeyPress
Odak form üzerinde iken klavye tuşuna basılıp bırakılması

KeyUp
Odak form üzerinde iken herhangi bir tuşa basılması yada bırakılması

Load
Form penceresinin açılması

LostFocus
Odağın formdan başka bir nesneye kayması

MouseDown
Farenin bir tuşuna basılması

MouseMove
Farenin hareket ettirilmesi

MouseUp
Farenin basılan tuşunun bırakılması

Unload
Formun kapatılması

Örnek Form Yöntemleri

Circle
Form üzerine daire, elips ya da yay çizer

Cls
Form üzerindeki tüm yazı ve resimleri siler

Hide
Formu gizler fakat kapatmaz

Line
Form üzerinde çizgi ya da dikdörtgen çizer

Move
Formu hareket ettirir

Print
O andaki renk ve yazı boyunu kullanarak form üzerine yazı yazar

PrintForm
Formu ekranda göründüğü gibi yazıcıya yollar

Refresh
Formun kendini yeniden çizmesini sağlar

Scale
Formun koordinat sistemlerini tanımlar

SetFocus
Odağın forma kaymasını sağlar

Show
Formun görüntülenmesini sağlar

TextHeight
Yazı boyunu belirler

TextWidth
Yazı uzunluğunu belirler

Kullanıcı Etkileşimi

Kullanıcıdan bilgi almak için kontrol nesneleri kullanılır. Bu kontrol nesneleri Şekil-7'de görüntülenmektedir.

Şekil-7. Kontrol Nesnelerinin Yer Aldığı Araç Çubuğu

Bir Nesnenin Taşınması ve Boyutlandırılması

Bir nesnenin taşınma ve boyut değiştirme işlemleri grafik nesnelerinki ile aynıdır. İstenirse birden fazla nesne Ctrl tuşu basılı tutularak seçilir ve grup halinde taşıma ya da boyut değiştirme işlemi gerçekleştirilebilir.
Etiket
Kullanıcıya bilgileri ve yazıları görüntülemek için kullanılır, burada bilginin kullanıcı tarafından değiştirilmesi olası değildir.
Etiket Ekleme
Yazı kutularının işlevini belirlemek için her yazı kutusu ile birlikte bir adet etiket kutusuna gereksinim vardır.
Araç çubuğu üzerinde etiket kutusu düğmesini tıklayınız.
Farenin imlecini form üzerine, kutuyu koyacağınız yerin bir köşesine götürünüz.
Fareyi tıklayarak parmağınızı bırakmadan kutunun karşı köşesi olacak yere kadar sürükleyiniz, ve fare düğmesini bırakınız.
Etiket kutusunun özellikleri "Properties" penceresinde görüntülenir. Nesnenin adı "Name" ile belirlenir, etiketin ekranda gözükecek yazısı ise "Caption" bölümüne yazılır.
Yazı Kutusu
Kullanıcıdan yazılı olarak bilgi almak ve yine bilgileri kullanıcıya göstermek için kullanılır. Yazı kutusunun özellikleri yine "Properties" penceresinden değiştirilir. Yazı kutusuna girilen bilgi sayısal bilgi de olsa karakter dizini olarak kabul edilir. Aritmetik işlem yapılacağı takdirde sayıya çevrilmelidir (Val komutu ile). Yazı kutularının ismi vardır ancak başlık - "Caption" özelliği bulunmaz.
Yazı Kutusu Eklem
Araç çubuğu üzerinde yazı kutusu düğmesini tıklayınız.
Farenin imlecini form üzerine, kutuyu koyacağınız yerin bir köşesine götürünüz.
Fareyi tıklayarak parmağınızı bırakmadan kutunun karşı köşesi olacak yere kadar sürükleyiniz, ve fare düğmesini bırakınız.
Komut Düğmesi
Kullanıcının tıklaması ile çeşitli işlevlerin çalıştırmasını sağlayan düğmelerdir. Komut düğmelerinin üzerine komutun işlevini belirten yazılar başlık-Caption özelliği ile iliştirilir. Başlık yazısı düğmenin ortasına yazılır. Başlık düğmenin standart boyundan geniş ise boyutlandırma otomatik olarak yapılmaz. Bunu sizin yapmanız gerekir. Başlık üzerinde bir karakterin altını çizmek için o karakterin önüne & işareti konur, ve o karakter altı çizili olarak yazılır. Böylece komut Alt tuşu ile altı çizili karakterin klavyeden basılması ile de çalıştırılır.
&Son - Son -- Alt+S ile Son komutu gerçekleşir ve program sona erer
Komut Düğmesi Ekleme

Araç çubuğu üzerinde komut düğmesi düğmesini tıklayınız.
Farenin imlecini form üzerine, düğmeyi koyacağınız yerin bir köşesine götürünüz.
Fareyi tıklayarak parmağınızı bırakmadan düğmenin karşı köşesi olacak yere kadar sürükleyiniz, ve fare düğmesini bırakınız.