Yaz, Derle, Çalıştır

Bir bilgisayar programı başlangıçta basit bir metin dosyası olarak hayata başlar. Mesela C# programları .cs uzantılı dosyalardır. Bir programın birden çok kaynak dosyası olabilir.

Programı yazıp bitirdiğimizde programımızın kaynak dosyasındaki kodu, C# derleyicisi IL (Ara Dil) denilen bir koda çevirir. Genelde yazmış olduğumuz kod hatasız olmaz. Derleyici bir hata tespit ettiğinde bu hata ile ilgili gerekli bildirimleri yapar. Bu tür hatalara yazma zamanı hataları denir. Eğer herhangi bir hata bildirimi varsa geri dönüp programınızdaki hatayı düzeltmemiz gerekir.

Derleme işlemini başarıyla tamamlarsak programın çalıştırılabilir EXE dosyası oluşur. Bu aşamadan sonra kontrol işletim sistemine geçer. Bazen yazdığımız programlar bellekte izin verilmeyen bir bölgeye ulaşmak ister. CLR bu durumda bir hata mesajı ile bizi uyarır. Bu tür problemler çalışma zamanı hatalarıdır veya istisna durumlardır. Aynı şekilde geriye dönüp hatayı düzeltmeliyiz. Bir programın yazma işlemi bittiğinde her şey tam gibi görünür, fakat genellikle problemsiz olmaz. Bazen hatayı yakalamak kolaydır ama program büyüdükçe yakalamak zorlaşır, hemen hemen imkânsız hale gelir. Derleme ve hata ayıklama ile ilgili yazılmış pek çok kitap var. Daha sonra bu kitaplardan birini alıp hata ayıklama üzerine de bilgi edinebilirsiniz.

C# programı yazmak ve derlemek için birçok seçenek var. Microsoft tarafından üretilen Visual Studio 2005 paketi, .net ortamında yazılım geliştirme araçları içerir. 30 günlük deneme sürümü olan C# Express yazılımını Microsoft web sitesinden indirip deneyebilirsiniz. Ama bu kadar karmaşık bir geliştirme ortamı yerine Charles Petzold tarafından geliştirilen daha basit ve ücretsiz bir araç olan Key Of Csharp isimli araç başlangıç seviyesi bir kullanıcının işini görecektir. Biz de çalışmalarımızı bu aracı kullanarak yapacağız.

Programı indirdikten sonra çalıştırdığımızda karşımıza kurulum ekranı gelecektir.

Bu ekranda I aggree diye başlayan kutuyu işaretlersek üzerinde Install yazan buton aktifleşecektir. Install butonuna basıp programı kurma işlemine başlarız. Kırma işlemi tek adımda gerçekleşir ve OK butonuna basarak kurulumu bitiririz. Masaüstüne gelen kısayol simgesi yardımıyla programı açıp ilk kodlarımızı yazmaya başlayalım.

File menüsünden New Project seçince proje ismi olaral Project01 yazan bir pencere gelir. O pencerede programın verdiği ismi kabul ediyorsak OK butonuna basıyoruz ve yeni bir projeye başlamış oluyoruz.

Program default olarak ürettiği dosyaları Belgelerim klasörü içerisinde Key of C# Projects klasörü altına Project01, Project02 gibi isimlerle kaydeder. Bu Project01 gibi klasörlerin içerisinde .cs uzantılı olan bizim yazdığımız kodları içeren kaynak dosya, .exe uzantılı derlenmiş çalıştırılabilir dosya ve .kcsproj uzantılı programın proje bilgilerini tuttuğu kendi özel dosyası bulunur.

Şimdi daha önce yazdığımız örneği Key Of Csharp ile yazıp derleyelim. Önce bir Project ismi vererek programı açıyoruz. Örneğimizi editörde yazıyoruz.

Daha sonra örneğimizi yazıp Build menüsünden Compile seçtiğimizde aşağıdaki durum çubuğunda Ready yazar. Bu durumda yine Build menüsünden Run seçilerek ekran çıktısı görülebilir. Ama daha henüz ekran çıktısı üreten bir program yazamadığımız için sadece Pres any key to continue ibaresi çıkar, klavyeden bir tuşa bastığımızda da konsol ekranı kaybolur. Bu iki işlemi birlikte yapmaya yarayan Build menüsünde Compile and Run seçilirse ya da klavye kısayolu olan F8’e basılırsa da yine aynı ekran karşımıza gelir.

Kullanıcı etkileşimi olmadığı için, hiçbir çıktı üretmediği için, hiçbir girdi almadığı için şu anda programımız bir işe yaramıyor. Ama temel bir C# programının bütün öğelerine sahip. Daha sonra ekrana bir şeyler yazan programlar da yazacağız.