Dizüstü Bilgisayarlar

Dizüstü bilgisayarlar, boyutlarına göre farklı fiyatlarda gelirler. Bir dizüstü bilgisayarın fiyatını belirleyen en önemli unsur LCD ekranıdır. Dizüstü bilgisayarların çoğu 12″ ile 17″ arasındaki ekranlara sahipken 20″ üzeri ekranlara sahip dizüstü bilgisayarlar da vardır.

Günümüzde ekranlar boyut olarak gittikçe büyürken bununla birlikte en boy oranı artan ekranlar diğerlerine göre daha fazla oranda kullanılmaya başlanmıştır. Ekran üreticilerinin çoğu, 4:3 en boy oranına sahip ekranların yerine daha geniş formattaki ekranları üretmeye yönelmişlerdir. En boy oranı ekranın genişliğinin boyuna olan oranıdır. Ekranın çözünürlüğüne göre geniş ekranlar 10:6, 16:9, 16:9.5 ya da 16:10 gibi en boy oranlarına sahip olabilirler.

16:9 en boy oranı geniş ekranlardaki filmler için standart iken, 16:10 en boy oranı 17″ LCD ekranlar için standarttır. Dizüstü bilgisayarlar XGA, WXGA, WSXGA gibi kısaltmalarla ifade edilen farklı çözünürlükleri desteklerler. Bazı kısaltmaların önünde yer alan W (Wide) harfi geniş ekran anlamına gelir. Aşağıdaki tabloda dizüstü bilgisayarlarda desteklenen çözünürlükler bulunmaktadır.

Ekran Çözünürlükleri
Mod Çözünürlük Açıklama
XGA 1024×768 eXtended Graphics Array
SXGA 1280×1024 Super eXtended Graphics Array
SXGA+ 1400×1050 Super eXtended Graphics Array Plusrray
WSXGA+ 1680×1050 Widescreen SXGA Plus
UXGA 1600×1200 Ultra eXtended Graphics Array
WUXGA 1920×1200 Widescreen UXGA
Dizüstü bilgisayar ekranları mat (matte) ve parlak (high gloss) olmak üzere iki çeşit yüzeye sahip olabilirler. Mat yüzeyler renk zenginliğine sahip olmalarına karşın yansımaya sebebiyet vermektedirler. Buna rağmen yıllarca endüstri standardı olarak benimsenmişlerdir. Günümüzdeki ekranlar daha geniş görüş açısına ve düşük tepki süresine sahiptirler. Mat yüzeye sahip ekranların en önemli eksikliği parlak ışıktan etkilenmeleridir. Dolayısıyla günışığının olduğu bir yerde mat yüzeyli dizüstü bilgisayarların kullanılması neredeyse imkânsız hale gelmektedir.

Üreticiler, parlak ekranlı dizüstü bilgisayarları 2006 yılında piyasaya sürmeye başladılar. Şimdilerde birçok bilgisayar merkezinin raflarında parlak ekranlı dizüstü bilgisayarlara rastlayabilirsiniz. Parlak ekranlar mat ekranlara göre daha keskin kontrast, zengin renk ve geniş görüş açısı sağlamaktadırlar. Parlak yüzey kaplamaları için her bir üretici firma farklı bir teknoloji ismi kullanmaktadır. Dell, Acer ve HP gibi üreticilerin teknolojileri için sırasıyla TrueLife, CrystalBrite ve BrightView gibi ifadeler piyasada yer almaktadırlar. Parlak ekranların olumsuz yönü yakınında bulunan nesnelerden yansıma toplamalarıdır. Dolayısıyla gün ışığının olduğu yerlerde çalışırken yansımaların artmasından sıkıntı duyabilirsiniz.

Tipik bir dizüstü bilgisayar tek başına, masaüstü bir bilgisayarın sunduğu tüm fonksiyonları sunarak onların yerini almaya başlamıştır. Dizüsti bilgisayarlar günümüz modern bilgisayarlarının sahip olduğu hızlı bir işlemciyi, fazlaca RAM ve sabit disk kapasitesini, CD-RW ve DVD sürücülerini ve yüksek kalitede ses sistemi ile birlikte çalışan bir Windows XP gibi özellikleri destekleyebilmektedir.

Dizüstü bilgisayarlar masaüstü bilgisayarların yerini alırken, gittikçe performanslarının artması yada bataryalarının daha uzun çalışma süresi sağlamaları onların ağırlıklarını arttırmaz.

Dizüstü bilgisayarlarda önceleri giriş birimi olarak mouse gibi bağlanan trackball (iztopu) adı verilen ve kasanın kenarına konomlandırılmış bir aygıt kullanılırdı. Bu aygıt diğer bazı modellerde klavyenin öntarafında ve kasanın kenarında kullanıcıya yakın bir yerde ya da ekranın kenarına en yakın olan yerde bulunmaktaydı.

Sonradan Trackball teknolojisinin yerine IBM?in klavye ortasına yerleştirilmiş silgi ucu büyüklüğündeki TrackPoint (imleç denetim aygıtı) aygıtı, dizüstü bilgisayar piyasasında geniş yankı uyandırdı. TrackPoint, parmağınızı “home” yazma pozisyonundan kaldırmadan diğer parmağınızla imleci istediğiniz yöne hareket ettirmeniz sağlar. İşaret parmağınızı kullanarak joystiği itebilir, boşluk tuşunun altındaki sağ ve sol tıklama butonlarını tıklayabilirsiniz. Bu çeşit işaret cihazı diğer üreticiler tarafından lisanslanarak günümüzdeki dizüstü bilgisayarlarda kullanılmaya devam edilmiştir.

Günümüzdeki dizüstü bilgisayarların çoğunda işaret cihazı olarak klavyenin önünde dokunmaya duyarlı olan Touchpad kullanılmaktadır. Touchpad üzerinde parmağınızı gezdirdiğinizde imlecinde parmağınızın doğrultusunda hareket ettiğini, yüzeye hafifçe bir veya iki defa vurduğunuzda sırasıyla tek ve çift tıklama işlemlerini gerçekleştirdiğinizi göreceksiniz. Ayrıca tıklama için Touchpad?in altındaki tıklama butonlarını da kullanabilirsiniz. Bir çok kişi birkaç dakikalık pratikten sonra toucpad kullanımına aşina olabilir. Önceki işaret cihazlarına göre Touchpad’in avantajı hareket eden parçanın bulunmamasıdır. Bu, aşınmayı en aza indirerek dizüzüstü bilgisayarın kullanım ömrünü arttırmaktadır. Bazı dizüstü bilgisayarlarda hem touchpad hemde trackpoint bulunmakta olup seçim kullanıcıya bırakılmaktadır.

Bazı dizüstü bilgisayarlar, tam olarak masaüstünün yerine tutmasa da onun bazı özelliklerini masanızın dışında kullanabilmenizi sağlarlar. Günümüzde ortalama özellikler olarak 13.3″ LCD ekran, 1GB RAM, 2GHz işlemci, 120 GB hard disk ve beş saat çalışma süresi sağlayan bataryaya sahip bilgisayarlar kullanılmaktadır. Bunların yanında küçük boyuttaki hoparlörlerden müzik dinleyebilirsiniz. Half life gibi oyunları oynayamasanız da küçük boyutta oyun desteği de bulabilirsiniz.

Bu bilgisayarlar ofis içerisinde hareketli olmanızı sağlarlar. Örneğin rol yazarken durmak istemezsiniz. Yada ofisinizden ayrılıp kahve içmek için sevdiğiniz bir kafeye gitmek isteyebilirsiniz. Kahvenizi içerken aynı zamanda işinizi de yapmak isteyebilirsiniz. Bu gibi durumlarda 15″ veya 17″ büyüklüğündeki dev gibi dizüstü bilgisayarların yerine, iyi derecede kelime işleme kapasitesi ve kablosuz bağlantı ile internette gezinebilme yeteneği olan daha basit taşınabilir bilgisayarlar bizim için yeterli olacaktır. 12″ veya 13.3″ ekran boyutuna sahip hızlı işlemcisi ve yeteri kadar RAM?i olan bir bilgisayar işinizi görecektir.