Overclock Nedir, Nasıl Yapılır?


Hız yükseltme”, “hız aşırtma” gibi terimlerle Türkçe karşılığı ifade edilen overclock, bilgisayar bileşenlerinin daha hızlı çalıştırılmasını özetleyen bir kavram aslında. Basitçe açmak gerekirse, donanımlarımız, belli bir zaman diliminde belli miktarda işlem yapar. Bu zaman dilimini belirleyen çekirdeğin her bir saat vuruşunda, daha çok işlem yapmak için anakart, işlemci, RAM ekran kartı gibi bileşenler standart çalışma değerlerinin üstüne çıkarılmak için ayarlanır. Bu ayarların başarıyla uygulanması sonucu, sistem daha yüksek hızlarda çalışarak programlarınızın görevlerinini daha çabuk yerine getirmelerini sağlar. İşte kısaca bu operasyona overclock diyebiliriz.

Overclock yapmaya yeni yeni heveslenene kullanıcıların genelde ilk akıllarına takılan soru nasıl olur da bir işlemci kendi standart fabrika çıkış hızlarından daha üst hızlarda çalışabiliyor olur genellikle. Bir işlemci’nin kendi saat hızlarından daha yüksek hızlarda çalışmasını şöyle açıklayabiliriz. Ayni serideki işlemcilerin hepsi wafer adi verilen tabakalardan elde ediliyor. Bu işlemciler arasında tasarımsal olarak herhangi bir farklılık bulunmuyor. Örneğin işlemcilerin hepsi 3GHz olarak üretiliyor. Üreticinin yaptığı zorlu testlerden başarıyla gecen bu işlemciler 3GHz olarak etiketlenip kutulanıyor ve satışa hazır hale getiriliyor . Bu testlerden geçemeyen işlemciler ise daha düşük hızlarda tekrar tekrar test edilerek, bu testleri geçebildikleri hızlar saptanıyor ve o hızlarda etiketlenip kutulanıyorlar. AMD veya Intel’in yaptığı bu testler oldukça zorlu ve ağır testlerdir. Günümüz koşullarında birçok kullanıcnın kullandığı uygulamalar işlemciler üzerinde üretici firmaların yaptığı testlerdeki yükü bindiremediği için aldığınız işlemciyi overclock (hız aşırtma ) ile daha yüksek hılzara çıkarıp oldukça stabil olarak kullanmanız olası.

Ayrıca pazardaki rekabet koşulları ve üreticilerin işlemcilerini piyasa koşullarına göre konumlandırma politikaları yüzünden zaman zaman birçok işlemci kendi standart saat hızları yerine daha düşük saat hızlarından piyasaya sürülebiliyor. Buda işlemcilerin overclock olabilme potansiyellerin arttırabiliyor.

Neden Kullanıcılar Overclock Yapma İhtiyacı Duyar?

Overclock yapma ihtiyacının farklı sebepleri vardır.Bunlardan ilki maddi unsurlardır. Kullancılar genelde 200 MHz’lik saat hızı farkına 100$ para farkı vermek yerine genelde bir düşük modeli alırım ve overclock yaparak 100$ kara geçerim mantığı ile overclock işine girişmekteler. Aynı durum ekran kartları içinde geçerlidir. Bir oyun sırasında artık FPS’nin yetmediği durumlarda yeni bir ekran kartı almak yerine overclock yaparak belli bir FPS kazanımı elde edip bir sure daha yeni ekran kartı almadan ellerindeki ekran kartını overclock ile kullanmaya devam ederler. Yani üstte dediğimiz gibi Overclock yapanların bir bölümü ihtiyaçtan bu işe girişirler Ama başka bir kullanıcı grubu ise Overclock’u bir hobi olarak benimseyip zevk için yaparlar. Bu grupta yer alan kullanıclar 300$’lık işlemcilerini en yüksek seviyede overclock edebilmek hatta rekorlar kırabilmek için 1000$’lara satılan bazı özel donanımları bile almaktan kaçınmazlar. Ayrıca birde bu işi profesyonel olarak yapan bir grup var. Bunlara işlemcileri ve gerekli diğer donanımları üretici firmalar sağlamakta. Bu gruptaki kullanıcılar işlemcileri günlük kullanıcların kullandığı uygulamalardan yola çıkarak aşırı derecede zorlamakta ve üretici firmaya karşılaşdıkları olumsuzlukları bildirmekteler. Yine bunların içinden bir grupta firmanın ürünü ile overclock rekorları kırarak el altından firmanın popülaritesini arttırmak için çalışırlar. Ama bu gruptaki kullancılar üst düzey extreme kullncılıardır.

İşlemciye Overclock Yapalım

Önemli;
Overclock yapılan donanımlar genellikle garanti kapsamından çıkarlar. Overclock işlemi esnasında zarar gören donanımlarınızı distributor yada yetkili firma büyük ihtimalle telafi etmeyecekdir. Bu durumu unutmamanızda fayda var.

İşlemcimiz overclock edebilmek için öncelik işlemciyi iyi analiz edebilmek gereklidir. Çünkü her işlemcinin kendine ait belli veriyolu sınırları vardır. Öncelikle bunları belirlemek gerekir. İşlemci hızını işlemcinin saat çarpanının, fsb (front side bus) denilen veriyolu hızıyla çarpılması sonucu ortaya çıkan sayı belirler. Yani işlemciyi overclock edebilmek için ya fsb’si ile oynayacağız yada çarpanlarını değiştireceğiz. Günümüzde işlemci çarpanlarını yükseltebilmekk pek mümkün olmuyor Yeni ve güncel işlemcilerde çarpan genelde sadece düşürülebiliyor. Hem Intelde hemde AMD’de genelde çarpanlar kilitli olarak gelirler sadece mesela AMD’nin Fx serisi gibi bazı özel ve pahalı işlemcilerde çarpanlar açık olarak gelirler. Çarpan kilidini değiştiremeyeciğimize gore biz FSB üzerinden Overclock yapmaya çalışacağız. Zaten FSB üzerinden yapılan overclock genel sistem performansını çarpan kilidi ile yapılan overclock denemelerine göre daha çok artıracakdır. Çünkü yüksek fsb hızlarında buna bağlı olarak,bellek kontrolcüsü, ve AGP/PCI saat hızları da artar.Tabi AGP/PCI saat hızları yüksek overclock uygulamalarında sorun çıkarabildiği için stabilite’yi olumsuz yönde etkileyebiliyorlar. Ama güncel anakartların neredeyse tamamı AGP/PCI saat hızlarını sabitleyebilme özelliğine sahipler.

FSB hızından yola çıkarak overclock yapacağımza göre ilk önce bios’dan çarpan kilidini düşürmeliyiz. Çarpan kilidi’ni düşürerek işlemci iç frekasından doğabilcek sorunları daha en baştan en aza indirmiş olacağız. Bu sayede FSB’nin çıkabilceği maksimum değerleri bulabilmemiz kolaylaşacak.. FSB değerlerini değiştirebilmek için Bios’dan ilgili bölüme girebilmemiz gerikir ki genelde bioslarda FSB ve benzer ayarlar Advanced Chipset Features başlığı altında bulunurlar. FSB ayarlarını değiştirebilceğimizi yeri bulduktan sonra yavaş yavaş küçük aralıklar ile FSB’yi yükseltmeye başlayabiliriz. Örneğin 1800Mhz de çalışan bir Athlon64 3000 Venice işlemcinin FSB hızı 200 MHz’dir Bu durumda, işlemci çarpanı 9′dur. Mesela çarpan kilitli olduğu ve çarpanı yukarı doğru arttıramıycağımız için fsb’yi mesela 220′ye yükselttiğimizzde işlemcimizin hızı 220×9=1980Mhz’e çıkacakdır. Fsb’yi 222 yaptığımızda ise işlemcimiz 2000MHz yani 2Ghz de çalışmaya başlayacakdır. Tabii FSB hızının artması ile artan hızı her aşmada değişik test programları ile birlikte test etmek günlük kullanımda elde edilen hızın stabil olup olmayacağının da göstergesi olacakdır. Tabii artan FSB ile ile birlikte ram hızımız da artacak. Örneğin 200 FSB de çalışan işlemciniz ile birlikte standartr hızı 200Mhz olan DDR400 bellek ( DDR400′ler genelde 400Mhz olarka bilinirler ama gerçek hızları 200Mhz’dir. Çift taraflı veri taşıma özelliklerinden dolayı efektif çalışma hızları 400Mhz’dir ) kullanıyorsunuz diyelim. İşlemci FSB’sini 220Mhz’e çıkardığınız zaman senkronize olarak ram hızınız da 220′ye çıkacakdır. Eğer özellikle overclock için üretilmiş özel ramlerden kullanmıyorsanız belli bir noktadan sonra ramleriniz sisteminizin zayıf halkası olacakdır ve sistem donmaları yada kilitlenmeleri başlayacaktır. Bunu aşmak için ram bölenlerini kullanmak mümkün. Yazının ilerleyen bölümlerinde ramlerle ilgili detaylı bilgileri de vereceğiz.

İşlemci Voltajı

FSB’yi yada Çarpan’ı yükselttiğimiz de işlemci doğal olarak daha yüksek saat hızlarında çalışmaya başlayacaktır. Belli bir seviyeye kadar bu gidebilir ama bir noktadan sonra sistem stabilitesi bozulmaya başlayacak uygulamaların çalışması kararsızlaşacakdır. Buna sebep olarak işlemci’nin yüksek hızda bazı sinyalleri kaçırması gösterilebilir. Ancak verilecek ekstra voltaj ile birlikte bu durum değişebilir.Voltaj değişikliğine hangi düzeyde ihtiyaç duyulacağı, ancak denemeler yapılarak anlaşılabilir. Belli bir hızdan sonra, sistemde belli aralıklarla donmalar olur, uygulamalar veri kaybetmeye başlarsa, bu hız ve üstünde küçük bir voltaj artışı yapılıp bir değişiklik olup olmadığı test edilebilir. Örnek vermek gerekirse AMD’nin Athlon64 3000 Veniceleri genelde 2500Mhz’e kadar ekstra voltaj vermeden overclock olabilirken 2500Mhz üstüne overclock edebilmek için işlemciye ekstra voltaj vermek gerekebilir. Gelişen teknoloji ve düşen üretim teknolojileri sayesinde günümüzde işlemciler 65nm (şuan için sadece Intel işlemcileri) üretim teknolojisi ile üretilebilmekte bu sayede daha düşük voltaj ile çalşabilmekteler. Bu sayede işlemciye belli bir oranda -15 fazla voltaj verilebilir fakat daha fazlası özellikle standart işlemci soğutucuları kullanılan sistemlerde ısı problemlerini sebep olabilir. Uzun süreli ısı problemleride işlemcilerin ömrünü kısaltabilir. Ayrıca AMD işlemcilerin üzerlerindeki bellek kontrolcüleri de yüksek voltaja karşı aşırı duyarlılık gösterebilmekteler. Yine AMD işlemciler de 1.7v gibi yüksek voltaj değelerinde işlemciyi uzun sure özellikle de standart hava soğutma ile kullanmak bile bile ölüme gitmekten farklı olmaycakdır. Çünkü bu değerler de uzun sure kullanım işlemci’nin yanmasına kadar gidebilen sorunlara yol açacakdır.

Overclock’da Ram’lerin Etkisi;

İşlemciden sonra ramlerinde sınırını bulabilmek oldukça önemlidir. Bunu da cpu:ram oranını değiştirerek deneme yanılma yoluyla bulacağız. Zaten hali hazırda elinizn altında DDR500, DDR600 gibi DDR1 yada DDR2-667 yada 800Mhz’lik ramleriz varsa ram bölenini kullanmadan fsb yükselterek overclokda yüksek başarım elde edebilirsiniz.Fakat ramlerimiz DDR 400 yada daha yavaş ve düşük modelleden birisiyse eğer 1:1 cpu/ram oranını büüyk ihtimalle kaldırmayacakdır. Bu durumda mecburen ramleri daha düşük bir değerde çalıştırmak zorunda kalacağız mesela 3:2 yada 5:4 gibi. Fakat ramlerde bazen durum belli olmayabilir. Bazı işlemcilerde olduğu gibi elinize tesadüfen modülleri sağlam ve yüksek performansı kaldırabilcek DDR400 ramler normalde bu değerlerde çalışması gerekiyorken birden süpriz yapıyor ve olması gerekenden daha yüksek performansda mesela DDR 500 hızlarında bile çalışabiliyor. Bunu deneyerek bulacaksınız. Aynı cpu gibi denediniz ve bir yerden sonra sistem çakıldı. Daha önce fsb arttırım yolu ile işlemcimizin sınırını bulduğumuz için cpu dan şüphelenmemize gerek yok..Bu durumu aşabilmek için işlemci uyguladığımızı yolu ramlerde de uygulayarak voltaj arttrımına gidilebilir. Ramlerde de yavaş adımlar ile voltajı arttırarak stabil çalışabildiği en yüksek değerleri bulabiliriz. Fakat her ram işlemcilerde olduğ gibi fazla voltajı sevebilvek diye bir durum söz konusu değil. Mesela TCCD bellek modüllerine sahip ramler yüksek fb’ye mesela 300Mhz’e kadar çıkabilmekteler ama fazla voltajı sevmezler. Örneğin 3v’de kullanıalcak TCCD bellekler ( Örneğin Gskill’in TCCD bellek modüllerine sahip F1 serisi ramleri ) kısa sürede iş göremez hale gelebiliyorlar.

Ramlerinde sınırını bulduk şimdi geldik ram timingleriyle (zamanlamalar) oynamaya yani ramlerimizi daha düşük CL (Cas Latency) değerleriyle daha agresif çalışmaya zorlamaya. Düşük CL değeri daha hızlı veri hareketi sağlayacağı için daha fazla peformans getirecektir. CL değerleri üzerindeki değişiklikleri biosumumzdaki Advanced Chipset Features üzerinden yapabilirsiniz. Günlük kullanımda alacağınz standart DDR400 ramler genellikle gecikme değerleri olarak 200 (efektif 400)Mhz’de 2,5-3-3-7 değerleridne çalışabilmekteler. Ama özellikle yüksek overclock sonucu daha önce dediğimiz gibi standart ramlerde özellikle bu bu değerlerden fedakarlık yapmak gerekir. Örneğin elinizdeki standart 200 (efektif 400)Mhz’lik ramler işlemci fsb’sini genellikle 225-230 Mhz’ler cibarı anca gecikme sürelerini yüksleterek elde edebilirsiniz ki CL 2,5 değerini CL 3 yaparak bile raminiz biraz daha yüksek mhz’e çıkmasını sağlayabilirsiniz. Ama bilemniz gerek SuperPi gibi işlemci bellek testi yapan uygulamalar yüksek mhz düşük timig değerleri ile yüksek başarı gösterebilir.

Overclock İçin Uygun Anakart Seçimi

Özellikle overclock yapmak isteyen kullancıların işlemciden de önce dikkat etmeleri gereken komponent anakarttır. Çünkü elinizde ne kadar overclock’a yatkın işlemci yada bellek olsa bile anakartınız overclock için gerekli belli kriterleri yerine getiremiyorsa eğer overclock yapmak ya imkaansız olacak yada birçok detay ile gereksiz yere uğraşmaktan kabus haline dönüşecektir. Günümüzde artık birçok anakart FSB ve Çarpan ayarlarını bios üzerinden değiştirmenize olanak tanımaktadır. Hatta yine güncel birçok anakartta işlemci ve belleğe giden voltajlara da müdahale edebilmek mümkün. Tabii anakartların overclock yapabilmek için verdiği bu özelliklerin seviyesi markadan markaya göre de değişmektedir.

Windows Üzerinden Overclock

Anakartların biosları’nın dışında Windows üzerinen bazı programlar ile de oerclcok yapabilmek mümkün. Başta Clockgen olmak üzere artık birçok anakart üreticisi anakartlarının yanında verdikleri cd içine overclock yapabilmeye yarıyan bazı araçlar koymakalar. Bios üzerinden olduğu gibi Windows üzerinden de verlcok yapılabilir ama böyle yapılacak bir overclock denemesinde yaşanacak sorunlar biosdan yapılana gore artabilir. Bnda en büyük etken Windows işletim sisteminin kendi yapısı Özellikle Windows üzerinden yapılan hatalı overclock çalışmlaında işletim sistemini system dosyları çok çaubuk etkilenip işletim sistemin çökmesine ve sonrasında başa format olmak üzere meşaketli bir yola girmenize nedn olabilir. Bu sebeple mümkün olduğu kadar overclock çalışmlarını bios üzerinde yapaya gayrret göstermeliyiz.

Soğutma

Herşey başarılı bir overclock işlemi ile bitmiyor maalesef. Overclock işlemini yaptıkan sonra işlemci’nin ısı durumunu da iyi takip altına almak gerekiyor. Günümüzde işlemcileri soğutmak için havasoğutma, su soğutma , gaz soğutma ve nitrojenli soğutma gibi değişik çözümler bulunmakta. Bu soğutma çözümlerinden yaygın olanlar ahav soğutma ki bu bildiğimiz klasik işlemci fanları ile sağlanıyor. Ayrıca yavaş yavaş su soğutma çözümleri de yaygınlaşmaya başladı. Başta Thermaltake ve Gigabyte olmak üzere değişik firmalar hazır su suğutma çözümleri satmaktalar. İşlemci soğutma da fiyat/performans oranı en yüksek çözüm standart hava soğutmadır. Zaten birçok overclockçu’ya hava soğutma çözümleri kafi gelebilmekte. Hava soğutmaları genelde ısı emici ve fan (HSF) olmak üzere 2 parçadan oluşurlar. Bu fanlar artık devir ayarlı çalışabildikleri için gerek yazılımsal gerekse çoğu fan’ın 5.25 ‘lik ön kasa slotuna takılabilcek kontrolcüleri yardımı ile yüksek işlemci gücü gerektirmeyen uygulamalarda fan hızı düşürülerek daha sessiz bir ortam el edilebilir.

Isı emici’nbin temel görevi işlemci üzerindeki ısıyı dağıtarak havaya vermektir. Isı emici’nin ha vile temas eden alanı ne kadar geniş olursa soğutmadan elde edilebilcek performansda o kadar iyi olacakdır. Yani ısı emici ne kadar büyük olursa soğutmadan elde edilecek sonuçda o kadar kaliteli olacakdır. Yanlız anakart üzerinde ısı emici’nin yerleştirlimesi için ayrılan alan az olduu için soğutucularda belirlenen bir limit bulunmaktadır. Isı emicilerin gene l ağırılığı 450 gr’ıgeçmemelidir. Bunu geçtiği zaman ” PCB ” denilen baskılı devren, zarar görmesi kuvvetle muhtemeldir. Isı emicinin yanı sıra ısı emicinin yapımında kullanılan metal de oldukça önemlidir. Isı’nın iletimini en iyi sağlayan metallerden biri olan bakır il üretilen ısı emiciler en iyi sonucu vereceklerdir. Bugün piyasada bakır, alüminyum, alüminyum-bakır karısımından oluşan değişik ısı emiciler bulnabilmekte. Genel de ucuzu olması ve kolayca işleneilmesinden dolayı ısı emicilerde alüminyum kulanılır. Ayrıca ısı emici ile işlemci arasındaki sıcaklı alış verişi daha verimli hale getirebilmek için Termal macunlarda kullanabilirsiniz. Bugün piyasada yaygın olarak kullanılan ve işlemcilerin yanında da gelen beyaz termal macunlar tatminkar sonuçkar verekten uzaklar. Bu tip macunlar yerine alaşımında yüksek miktarda gümüş bulunan termal macunları ki örneğin Artic Silver 5′in alaşımında. Tek başına ısı emici ve termal macunlar işlemciyi soğutmaya yetmezler ayrıca ısı emici üzerinde bir de fan kullanmaslısınız. Bu fan ile ısı meicinin emdiği ısıyı havaya dağıtmak için gerekli. Alcağınız fan da dikkat etmeniz gereken en önemli özelliklerin basında devir hıznın ayarlanıp ayarlanmadığı geliyor. Pşyasada birçok ledli ışıklara ve diğer gösderişli unsurlara sahip birçok fan bulunmaka. Fakat bunların birçoğu maalesef başarılı osnuclar veremiyor. Bunlardan ziyade Thermaltake, Cooler Master, Silverstone gibi markaların fanları ısı emiciler ile birlikte işlemci üzerinde kullanılabilirler.

Ayrıca su soğutma sistemleri de kullanma imkaanız bulunmaka. Bugün birçok büyük üretici hazır sus soğutma sistemleri satmakta. Su soğutma sistemlerine genelde soğutma performansından ziyade ses seviyesini düşürmek için geçilmekte. Tabi ki su soğutma sistemlerinin soğutma performansları hava yani fanlı sistemler ile elde edilen sonuçlardan daha iyi olacakdır ama temel geçiş sebebi sessizlikdir. Piyasada başta Zalman Reserator olmak üzere Themaltak ve Gigabyte’ın su soutma çözümlerini bulabilmek mümkün.

Overclockta Güç Kaynaklarının Önemi

Sisteminiz üzerinde başarılı bir overclock işlemi geçrçekleştirdiğiniz zaman, sistemnizin güç ihtiyacı standart haline gore artacaktır. Overclock edilen işlemci, ekran kartı gibi donanımların yanında kullandığınız diğer donanımlar ve overclocktan nasibini alan donanımları soğutmak için fazladan taktğınız fanların hepsi bir araya gelince güç kaynağının önemi bir kez daha ortya çıkıyor. Gümüzü donanımları göz önünde bulundurulduğu zaman overclock işlemi ile birlikte günlük sağlıklı bir şekilde sistemini kullanmak isteyenlerin en az 400-450 watt’lık kaliteli olan güç kaynaklarından birini kullanması gerekecektir. Tek başına güç kaynağının 400 yada 450 watt olması da yetmez. Aldığınız güç kaynağının bazı kriterleri yerine getiriyor olması gerekir. Örneği ATX12V 2.2 standardını destekliyor mu ayrıca 12 Volt için en az 20-25 arası amper değerlerini sağlayabiliyor mu 24 pinlik ATX güç girşi var mı 2 farklı 12 Volt gereilim hattı ve SATA sabit disk girişleri olması da önemli.

Overclock Sırasında Karşılabilcek Sorun ve Çözümler

Yukarıda bahsettiğimiz gibi overclock için bios’dan fsb’nizi yükselttiniz. Bios da ayarlarınızı kaydettiniz ve bilgisayarı yeniden başlattınız. Ama o da ne bilgisayarınız açılmıyor. Korkamaya hiç gerek yok. İşlemci yada belleklerinizin çıkabilceği sınırların da üstüne çıktığınız için büyük bir ihtimalle bilgisayarınız açılmıyordur. Bu durumda yapmanız gerekenleri şöyle sıralıyabiliriz;
- Bilgisayarınıza reset attıktan sonra anakartınız kendi işlemci ayarlarını geri yükleyecektir. Eğer ilk reset ile olmuyorsa anakartınız fişten birkaç dakiklaığınıa çekip bekleyebilirisiniz. Bu durumda da anakartınızın tekrar kendi ayarlarına geri dönemsi gerekir.
- Bunlar bir işe yaramazsa eğer ” Clear CMOS ” yapmalısınız. Bu sayede bios bilgileriniz sıfırlanıp fabrika ayarlarına geri dönemeyi deneyebilirsiniz.
- Son yol olarak da büyük ihtimalle sizi kesin sonuca götürecek olan bios pilini çıkarabilirsiniz. Bu işlemi yapmanız ile birlikte anakartınız bios üzerinde yaptığınız hatalı overclock işlemini unutacak bios ayarlarını sıfırdan başlatacakdır. Yanlız bios pilini çıkarırken özellikle pişi tutan dişi esnetmemeye çalışın. Bios pilini çıkarıca diye pili tutan dişi kırıp teknik servis yolunu tutan da çok kullancı bulunmakta.

Ekran Kartına Overclock

Ekran kartlarının da overclock potansiyelleri oldukça yüksektir. Ekran kartlarını overclock etmek için kullanılan yöntemler işlemci overclock’u için izlenen yollar ile benzerdir. Ekran kartını overclock edebilmek için temel olarka değişiklik yapabilceğimiz iki parametre bulunuyor. Bunlar GPU ( grafik işleme birimi / grafik çekirdeği ) ve ekran kartının kendi bellekleri. Ekran kartlarını overclock edebilmek için bazı ekstra yazılımlara yada özel modifiye edilmiş driverların yardımı gerekmekte. Ekran kartlarını overclock etmek için kullanılan en popular 2 yazılım RivaTuner ve AtiTool’dur diyebiliriz. Bugün bu iki programın en güncel versiyonları hem Ati hemde Nvidia’nın ekran kartlarını destekleselerde AtiTool adı üstünde Ati için RivaTuner ise daha çok Nvidia ile anılan programlar. Öncelikle RivaTuner ile ekran kartına overclock nasıl yapılır ona bakalım.

RivaTuner’ı bilgisayarınıza yükledikten sonra ilk yapmanız gereken programın ” overclocking ” ekranındaki ” Enable Low-Level Hardware Overclocking ” sekmesini işaretlemek. Bu işlemden sonra GPU ve Ram hızları ile oynayacağımız menüler aktif hale gelecek. Bundan sonra işin kalan kısmı artık ekran kartının GPU ve Ram’inin kalitesine ve overclock olabilme yeteneklerine kalıyor. Örneğin bu alanda efsane Ati’nin Radeon 9550′si idi. Ati RADEON 9550 kendinden 50-60$ daha pahalı olan RADEON 9600Pro değerlerini görebiliyordu. Burda dikkat etmeniz gereken nokta GPU ve RAM hızınızı agresif yükseltmeler yerine emin ve ağır adımlar ile sürekli test ederek attırmanız. 10-15 MHz arttışlar ile gidip her attırımdan sonra da 3D Mark gibi benchmark programları ve değişik oyunlar ile ekran kartınızın çıkardığınız hızda stabil olup olmadığını test etmelisiniz. Ayrıca dikkat etmeniz gereken bir diğer nokta ise RivaTuner programı GPU ve RAM hızını arttırım bölümünde sınır teşkil etmesi açısından ünlem işareti koyar. Genellikle o uyarıdan yukarı hızlara çıkmamaya özen göstermelisiniz. Yine dikkat etmeniz gerek bir diğer nokta ise genellikle ekran kartlarında RAM’lerin GPU’ya nazaran overclock olabilme yetenekleri daha düşük oluyor. Bu yüzden genellikle GPU’yu daha fazla overclock edebilme şansınız daha yüksek.

Ayrıca ekran kartınızı AtiTool programı ile de overclock edebilirsiniz. İlk versiyonlarında daha çok Ati’nin ekran kartlarını overclock edebilmek için kullanılan AtiTool programı son versiyonları ile Nvidia’ya da destek vermeye başladı. AtiTool’u yükledikten sonra çalıştırdığımızda karşımıza Core ve Memory yazan iki sütun çıkacak. Bunlardan Core ekran kartının GPU’sunu Memroy ise RAM değerlerini overclock edebilmek için kullanacağız. RivaTuner programında olan presnipler burada da geçerli. Agresif yükseltmeler yerine yavaş yavaş değereri yükseltip her yeni değerde ekran kartını test etmeliyiz. AtiTool programı RivaTuner’dan farklı olarka Artifact testi diye bir test ile gelir. Bu testi yaparken artifact yani görüntüde bozulmalar özelliklede ekranda sarı noktalar çıkmaya başlarsa ekran kartınız o hızlarda stabil çalışmıyor demekdir. Böyle bir durum ile karşılasırsanız tabii yapmanız gereken yükselttiğiniz değerleri biraz düşürmek olacaktır. Ayrıca AtiTool proramı üzerinde ekran kartınızın overclock ettiğiniz değerlerdeki anlık ısı takibini yapabilmenizde mümkün.

Ekran Kartlarında Soğutma

Overclock yaptığımız ekran kartlarımız doğal olarak daha çok ısınmaya başlayacaktır. Ekran kartları yapıları gereği zaten işlemclerden genelde daha çok ısınırlar. Özellikle Ati’ni en son seri yüksek seviye kartları bu sorun ile oldukça muzdarip. Ekran kartınızı overclock ettikten sonra daha iyi soğutabilceğiniz bazı yöntemler mevcut. Bunlardan ne basiti eğer ekran artınızın belekleri çıplaksa eğer bellekler daha iyi soğutabilmek için özellikle bakırdan yapımış ramsink yani bellek ısı emicilerinden alabilirsiniz. Kolayca belleklerinizi üzerine yerleştiriceğiniz bu ısı emiciler ekran kartınızın özellikle belleklerinde belli bir rahatlama sağlıyacaktır. Bunun dışında ekran kartınızın üzerindeki akitf fanı söküp grafik çekirdeği (GPU)’nun üzerine yukarıda işlemciler için anlattığımız thermal macunlardan sürüp grafik çekirdeği ve fa arasındaki dialoğu daha samimi bir hle getirebilirsiniz. Bunların dışında daha profesyonel çözümlerde bulunmakta. Örneğin Arctic Coolng firmasının yaptığı ” Silencer ” soğutucları ile ekran kartınızın üst yüzeyini büyük ölçüde kapatıp daha etkin bir soğutma sağlayabilirsiniz. Bunun dışında rtık ekran kartlarının soğutması için de su soğutma çözümleri çıkmaya başladı. Bu alanda ilk örneğini ThermalTake’in duyrduğu su soğutma çözümleri artık kullanılmaya başlandı bile. Örneğin Sapphire’in X1900XTX Toxic adlı ekran kartında ThermalTake’in su soğutma çözmümüne çok benzer bir su soğutma çözümü bulunmakta.

Overclock sonrası test için kullanabilceğiniz yazılımlar;

SuperPi Testi
Temel olarak işlemciye Pi sayısını hsapllatıran bu program özellikle işlemci testlerinde dünya üzerinde en çok Kabul gören yazılımların başında gelirler. Bu test ile işlemcinizin ne kadar hızlı ve stabil olduğunu görebilmeniz mümkün. İşlemcinizin hızını anlayabilmek için SuperPi 1M, işlemcinizin stabil olduğunu anlamak için ise 8-16-32M testlerinden birini yapmalısınız.

3DMark Testleri
Futuremark firmasının test yazılımları olan 3D Mark serisi özellikle ekran kartı testleri için birebir programlarıdır. Şuan test için kullanabilceğiniz 2001, 2003, 2005 ve 2006 versiyonları mevcut. Fakat bu testi yaparken dikkat etmeniz gereken öenmli noktalardan biri 3DMark2001 ve 2003 ekran kartı yanında test sonuçlarında diğer donanımların niteliğinden de etkilenirler. Yani sadece ekran kartı ağırlıklı testler değilller üksek puan için işlemci ve belleğinizinde üst düzey olması gerekmekte. Ama 3DMark2005 ve 2006 ağırlıklı olarak ekran kartına yoğunlaşırlar. 3DMark2006 testinde aynı ekran kartı önce üst seviye olan bir işlemci sonra ise daha düşük bir işlemci ile test edildiğinde eski versiyonlara gore çok fark ettirmeyecekdir.

PC Mark Testleri
3D Mark testleri gibi butestleri yapan üretici firmada Futuremark. PCMark genel system performansını ölçmeye yarayan bir test. Başta işlemci olmak üzere, bellek ve hard disk testleri yapıyor. Oldukça güçlü bir test olan PCMark’ın güncel versiyonu olan PCMark 2005′den güzel bir puan alabilmek için gerçektende güçlü bir sisteme ihtiyaç duyulmakta.

SYSMark ve WebMarkoverclock 300x260 Overclock Nedir, Nasıl Yapılır?Yine FutureMark ürünü olan bu yazılımlar ile özellikle işlemci ve sisteminizin ofis uygulamaları ve internet ortamındaki genel başarımını ölçebilirsiniz.

Everest
Everest oldukça detaylı bir siste raporlama yazılımı. Anakartınıza bağlı tüm donanımlar

hakkında bilgi alabilceğiniz oldukça gelişmiş ve detaylı bir program. Ücretsiz versiyonunun gelişimi dursa bile son hali ile bile oldukça gelişmiş olan Everest sayesinde driverlarını kaybettiğiniz donanımlarınıza driver bile bulabilirsiniz. Ayrıca program içinde özellikle işlemci ve bellekler için ufak birkaç test u7ygulmasıda bulunmakta. Yine program sayesinde yaptığını overclock ile işlemcinizi ne kadar hızlnadırdığınızı ve ulaştığı hız ile hangi şilemciye denk

geldiğini de bulabilirsiniz. Yine program ile bilgisayarınızdaki destekleyen donanımların sıcaklık durumlarını görebilrisiniz.

Clockgen, SpeedFan ve CPU-Z
Clockgen windows üzerinden overlock yapmayan yarıyan ufak bir yazılım. Bu yazılım sayesinde işletim sistemi üzerinden ldukça rahat bir şekilde overclock yapabilmek mümkün ama yazı içinde anla

ttığımız gibi Windows üzerinden yaptığınız başarısız overclock işlemlerini sonucunda işletimi sisteminiz çökebilir. Ama yinede rahat bir şekilde Clockgen ile ufak overclock denemelerniz rahatça ypabilirsiniz. SpeedFan ise overclock sonrası sisteminizin ısı ve sıcaklık durumlarının yanısıra kullandığınız fanların dönüş hızlarını göstererek sizi bilgilendirebilyor. CPU-Z ile de overclocks sonrası işlemci ve belekerlinizn hızları ileg ilgili detaylı bilgilere ulaşabilir elde ettiğiniz hızı CPU-Z’nin online veritabanına kayıt ettirebilirsiniz.

Oyun Testleri
İşlemci ve ekran kartınızı test etmenin en sağlam yollarından biride oyunlardır.
Bugün F.E.A.R, Far Cry, Quake 4, Prey, Company Of Hereos gibi oyunların içindeki ufak test uygulamaları ile ekran kartınızın ve işlemcinizin overclock sonrası stabilitesini gözlemleyebilirsiniz.

Sonuç
Günümüz piyasa şartları ve artan rekabetten dolayı firmalar değişik ürünler çıkar

maya devam ediyor. Alacağınız her işlemci veya ekran kartının az yada çok belli bir overclock kapasitesi olacaktır. Si

ze düşen bazı parametrelere dikkat etmeniz.Kısaca özetlemek gerekirse, overclock yapmadan önce dosyala

rınızın yedeğini almayı, bios bilgilerinizhakkında bilgi sahibi olmayı, işlemleri adım adım yapmayı, soğutmaya önem vermeyi, overclock sonrası sistem stabilitesini ve sıcaklığını kontrol etmeye dikkat edin. Ve unutmayın overclock işlemi zinciri oluşturan halkalar gibidir. Halkalardan biri zayıf olursa zincir rahatlıkla kopabilir.