Hangi ekran size göre?


Plazma, LCD, LED, OLED ve fazlası: Bugün alacağınız bir TV ya da monitörde hangi ekran tipi olmalı?

Monitör ya da TV alacaksınız… Piyasadaki pek çok farklı tipte ekranlar, birçoğumuz için kafa karıştırıcı ve detaylı olabilir. Oysa, herhangi bir teknoloji marketinden televizyon satın alırken ekran tipine büyük özen göstermek gerekir. Bu makalemizde sizler için değişik tipteki ekranların artılarını ve eksilerini özetledik.

Plazma Ekranlar
Plazma TV’lerin iki önemli problemi var ve bu yüzden gelecekleri hiçbir zaman parlak görülmedi. Bu tip ekranlar görüntüyü oluşturmak için kendi yapıları içerisindeki fosforu yakar ve bu da cihazın fazla ısınmasına neden olur. Unutulmamalıdır ki cihazın fazla ısınması istenen bir durum değildir ve fazla güç tüketiminden dolayı elektrik faturanızın kabarmasına sebep olur. Aynı zamanda bu durumun çevreye de zararlı olduğu açıktır.

Buna ek olarak, plazma ekranlarda aynı görüntü uzun süre gösterilirse ekranda screen-burn effect denilen bir etki bırakır. Bu da plazma ekranlarda istenmeyen başka bir durumdur. Her ne kadar yeni nesilplazma ekranlarda bu sorun minimuma inmiş olsa da, her zaman için can sıkıcı bir konu olarak kalmaktadır. Oysa ki pek çok model, bu sorun için pek çok farklı çözüm sunmaktadır…

Kullanım Ömürleri

Kulanım ömründen bahsedecek olursak… Eski plazma ekranların LCD’lere göre daha az kullanım ömrü olmasına rağmen, zaman geçtikçe ortaya çıkan yeni nesil plazma TV’lerin uzun kullanım ömrüne sahip olduğu söylenebilir. Hatta günümüzde,plazma ve LCD arasında kullanım ömrü açısından pek de bir fark kalmamıştır. Artık her iki ekran tipi için de 30.000 saate varan kullanım ömründen bahsetmek mümkün.

Plazma ekranlar diğer teknolojilere oranla daha az tercih edildikçe, fiyatları da aynı oranda düşüyor. Eğer bir plazma TV alırsanız muhtemelen büyük ekranlı bir televizyona düşük fiyatlarla sahip olabilirsiniz. Fakat buna karşın bu televizyonların fazla güç tüketimi yüzünden evinize gelen elektrik faturası daha fazla olacaktır.

Peki plazma ekranların hiç mi avantajı yok? Tabii ki var. Genel olarak plazmalar iyi kontrast oranı, renkleri ve derin siyah görüntüleri iyi taramaları ile tanınırlar. Ayrıca hızlı görüntü yenilemeleri sayesinde hızlı hareket eden nesneleri de kusursuz görüntüleyebilirler. Bu da futbol maçlarını ya da aksiyon filmlerini daha iyi izlemek anlamına gelir.

Kısacası plazma teknolojisi, konu görüntü kalitesi olduğunda diğer teknolojilerin önüne geçebilir. Ama diğer dezavantajları, onları “az tercih edilen” kategorisine sokuyor…

Standart LCD Ekranlar

Günümüzde LCD en yaygın kullanılan ekran tipi olarak karşımıza çıkıyor. Az ısınması, plazma ekranlardaki ‘screen burn effect’ gibi bir sorunu olmaması ve gayet basarılı parlaklık değerleriyle LCD ekranlar öne çıkabiliyor. Plazma TV’lere oranla daha hafif olması da başka bir avantajı.

Öte yandan, LCD’ler hiçbir zaman derin siyah görüntüyü ve hizli hareket eden görüntüleri kayma etkisi yaratmadan görüntülemeyi tam anlamiyla basarabilmiş değiller. 120Hz ve 240 Hz gibi yüksek tarama hızı modları bu problemin aza indirgenmesine yarasa da, bu genelde filmlerdeki hareketlerin sanki normal bir kullanıcı kamerasıyla çekilmiş gibi bir etkiye sahip olmasına neden olur.

LCD’ler aynı zamanda ölü piksel barındırmaya yatkındırlar ve yeni alınan TV lerde bile en az bir ölü piksele denk gelme ihtimali hiç de az değildir. Ölü piksellerden doğan sorunlarda ekranınızın garantikapsamında değiştirilmesi için genelde birçok ölü piksele sahip olması gerekir. Yani tek bir ölü piksel, eğer ekranın tamortasında değilse, garanti kapsamında sayılmaz ve siz, o ölü pikselle yaşamaya alışmak zorunda kalırsınız..

In-Plane Switching(IPS) Özelliği
IPS’ye sahip olan LCD ekranlar normal LCD lere ve plazmalara göre göre birçok avantaj sağlarlar. Televizyondaki görüntüyü, biraz yandan izlemek zorunda kalanlar farketmislerdir ki görüntü daha parlak ve hatta bazı açılardan ters görünür. Bunun sebebi birçok televizyonda görüntü açısının dar olmasıdır. IPS destekleyen LCD televizyonlarda ise görüntü açısı 170 derece gibi geniş rakamlara ulaşır. Böyle bir televizyonda görüntüyü yanlardan sıfıra yakın dereceli açılardan rahatça izleyebilirsiniz.

LED ekranlar
Standart LCD ekranlar CCFL (cold-cathode fluorescent lamps) kullanırlar. Bunlar LED’ler kadar kullanışlı ve etkili değillerdir. Bununla birlikte bütün LED ekranlar da aynı degildir ve bunların arka aydınlatmalarının kalitesini görmek istersek film oynatırken sırf siyah görüntüye sahip olan bir nesneye bakmamız yeterlidir. Böyle bir nesneyi görüntüleyen ekranda, siyahın derinliği ne kadar fazlaysa LED ekranin arka aydınlatması da o kadar iyidir denilebilir.

Bunları bir kenara bırakırsak, LED arka aydınlatmalı ekranlar bize bazı avantajlar sunarlar. Diğer ekranlara göre daha incedirler, daha az güç tüketirler, daha yüksek parlaklık seviyelerine ulaşabilirler ve birçok LCD kullanıcısının önem verdiği daha iyi kontrast değerleri sağlayabilirler. Üstelik daha az ısınırlar. LED arka aydınlatmalı LCD’ler, satandart LCD’lere oranla genelde daha pahalıdır ama fark alacağınız sonuca değecektir.

OLED (Organik LED) Ekranlar

Organic LED’ler(OLED) incelik, ışık ve arka aydınlatmaya ihtiyaçduymamaları gibi oldukça iyi özelliklere sahipler. Böylece gayet iyi siyah renk derinliği ve süper kontrast değerleri sunabilirler. OLED’lerin amacı iyi kontrast değerleri sayesinde görüntüleri gerçekteki gibi yansıtmaktır. LCD’lerde siyah nesneleri gösterirken arka aydınlatmadan dolayı oluşan siyah üzerindeki grilik ve tam koyu siyah renkleri görüntüleyememe problemini OLED’lerde görmeyiz. OLED TV’lerin tek dezavantajı, şimdilik oldukça pahalı olmaları.

OLED ekranları şu an piyasada bulmak oldukça zor. Ama neler yapabildiklerini görmek isterseniz, en azından OLED ekrana sahip cep telefonu veya tabletlere göz atabilirsiniz. Bu sayede, OLED teknolojisinin sunduğu “muhteşeme yakın” siyahlara kendi gözlerinizle şahit olma şansını yakalarsınız.

Hangisini Seçmeliyim ?

Öncelikle neye ihtiyacınız olduğunu, alacağınız TV ya da monitörden neler beklediğinizi düşünmelisiniz. Eğer odanıza arkadaşlarınızı toplayıp TV izleyecekseniz IPS destekli LCD ekranlara yönelmek mantıklı olacaktır. Böylece televizyona yan açılardan bakan kişiler de izleyebilirler.

Maçlarda ve aksiyon filmlerinde ise hızlı hareket eden nesneleri 120 Hz veya 240 Hz gibi hızlı görüntü taramaya sahip LCD ekranlar işe yarayacaktır. Aynı şey oyunlar için de geçerli. Eğer alım gücünüz yetiyorsa (ve piyasada bulabilirseniz) OLED TV’ler en iyi seçim olur.

Yok eğer benim için önemli olan en gerçekçi görüntü diyorsanız, işte o zaman yeni nesil bir plazmaya göz atmanızda yarar var. Tüm can sıkıcı sorunlarına rağmen plazma ekranlar, halen gerçeğe en yakın görüntüyü sunan ekranlardır.

Ama en başta söylendiği gibi, önce hangi faktörlerin sizin için önemli olduğuna karar vermelisiniz.