ALAN ADI(DOMAIN)
IP ( Internet Protocol ) = İnternet Protokolü
IP Nedir?
IP'ler insanların ev adresleri gibidir. Her bilgisayarın ayrı bir ip adresi vardır.
Yazılış şekli olarak şöyledirler >> 101.239.37.99
Bu adres internet üzerinde bulunan herhangi bir bilgisayarın ip adresidir. Bu ip adresini explorer'a yazdığınız taktirde tarayıcınız o bilgisayara bağlanmaya çalışır. Eğer bağlanmaya çalıştığımız bilgisayar herhangi birinin evdeki veya işteki bilgisayarı ise bilgisayar bize cevap vermeyecek ve sunucu bulunamıyor hatası verecektir. Bu bilgisayara bu yolla bağlanamamamızın sebebi karşıdaki bilgisayarda bir web sunucunun kurulu olmamasından kaynaklanmaktadır. Yani karşı tarafta bir web sunucu değil bir ev bilgisayarı bulunmaktadır.
Ama eğer bir web sunucunun ip adresini yazarsak karşı taraf tarayıcının isteğine cevap verecek ve bize bu adresteki web sitesini gösterecektir. Örn >> 216.239.37.99 , bunu denerseniz google'ın açıldığını göreceksinizdir.
Domain Nedir?
Domain ( Alan Adı ) web sitenizin internet üzerindeki ismidir. Az önce söylediğimiz gibi her bilgisayarın ip adresi vardır. İşte domainler bu ip adreslerinin sadece bir görüntüsüdür. Siz bir domain adını yazdığınızda bu domain'in ip karşılığı bulunarak o ip adresine bağlanılır.
Domainler Neden Kullanılır?
Domainler'in kullanılış sebebi isimlerin rakamlara nazaran daha fazla akılda kalıcı olmasından kaynaklanmaktadır. 216.239.37.99 - google.com
212.252.168.225 - turkcell.com.tr
Bu karşılaştırmalar sanırım hangisinin akılda kalıcı olduğunu anlatmak için yeterlidir. Kaldı ki bir sürü internet sitesinin adları yerine ip adreslerini aklımızda tutmaya çalışsak heralde bizim de beyin'e ek olarak bir harddisk taktırmamız gerekebilirdi.
DNS Nedir? Ne işe yarar ? (Domain Name System [DNS])
Alan Adı Sistemi anlamına gelmektedir. İşlev olarak veritabanı gibi bir sistemdir diyebiliriz. Büyük firmalarda komple bir sunucu sadece bu DNS işlemlerinin yürütmesi için kullanılır.
2 ana görevi vardır;
1- IP adreslerini (216.239.37.99) , alan adlarına ( google.com ) ve alan adlarını da ip adreslerine çevirme işlevini üstlenirler.
2- Alan adı icin gerekli e-posta sunucusu adreslerini ( MX, NS, A ) ve alan adı sunucu adresleri(1) gibi bilgileri saklarlar.
Yani bir önceki başlıkta (Domainler Neden Kullanılır?) bahsi geçen işlemi yapan sunuculardır.
IP Paylaşımı Nedir?
Bunun anlamı şudur , tek ip adresinden birden fazla web sitesi yayını demektir. Bir web sitesi max. 1 tane ip adresine bağlanabilirken, 1 tane ip adresi birden fazla web sitesi ile ilişkilendirilebiliyor. Bunu nasıl yapıyor diyorsanız tabii ki domain adları sayesinde yapıyor.
Örn : 193.140.100.210 - pardus.org.tr , metin.org
Gördüğünüz gibi 1 tek ip adresi 2 sitede paylaşımlı olarak kullanılıyor. Bu sayı 2 den 5000 e kadar çıkabilir. Bu tamemen sunucunun kapasitesine bağlıdır.
Bu domainleri kim veriyor,nasıl veriyor, kim yönetiyor?
Dünya genelinde alan adlarından sorumlu olan kuruluş ICANN dır. Bu kuruluş domain satacak olan firmalara gerekli yetkiyi verir. Ve domain firmaları satışı gerçekleştirir. Bu yetkiye Akredite Yazmanlığı denir.
Bu yetki için neler gereklidir ?
Bu yetkiyi alabilmek için sunulan şartları yerine getirmeniz gerekmektedir. Bu şartlar kısaca;
Gerçek bir firma olmak.
Kendi Web,DNS,Sorgu Sunucularınızı bulundurmak.
Domain işlemleri için gerekli yazılımlara sahip olmak.
Peki piyasada domain satan firmaların hepsinin de ICANN yetkisi mi vardır. Tabii ki hayır. Dünya genelindeki akredite yazmanlığı bulunan firmaların tam listesine burdan ulaşabilirsiniz (tıklayın). Bu liste firmaların bulundukları ülkelere göre alfabetik sıradadır.
Listeye bakarsanız Türkiye'ye ait sadece 1 firma olduğunu göreceksiniz. O da Alantron'dur. Bir de TürkTicaret var ama o da Amerikadaki bir firmayı reg2c.com u devraldığı ve bu firma da Amerika kökenli olduğu için listede United States olarak gözükmektedir.
Gördünüğüz gibi ülkemizde bu işin kökeninde 2 firma olduğunu görüyorsunuz. E peki bu domain satanlar nasıl satıyor. Onların yaptığı iş ise ICANN yetkisine sahip firmalardan bayilik alıp onların alt yapısını kullanarak satış gerçekleştirmektir.
Dünya genelindeki domain kaydı yapan firmaların listedeki yerleri ve kayıt ettikleri domain sayıları aşağıdadır.
.com.tr gibi .tr uzantılı adresleri de akredite yazmanları mı veriyor?
Hayır, bu gibi ülke adreslerini her ülkeden sorumlu ICANN'ın organizatörlüğündeki kuruluşlar yapar. Türkiyede bu görevi ODTÜ bünyesindeki nic.tr yapmaktadır. Yani siz başka firmadan .tr uzantılı bir domain alsanız bile o firma da gelip bunu nic.tr'den alacaktır. .tr uzantılı alan adı ana satış ve yönetim yetkisi nic.tr'ye aittir. Bu yüzden .tr uzantılı alan adı alacaksanız bunu araya bir aracı kuruluş sokmadan direk kendiniz satın alabilirsiniz.
Domain Yönlendirme Nedir ?
İki tür yönlendirme vardır. Bunlardan birisi fiziksel yönlendirme yani gerçek NS yönlendirmesidir.
Diğeri ise direk yönlendirmedir. Şimdi bunları açıklayalım,
1- NS Yönlendirmesi : Bu aslında domaininiz ile hostunuzu ilişkilendirmektir. NS yönlendirmesi için host firmanızının NS adreslerini sizin domain adınızın NS adresleri kısmına yazmak yeterlidir. NS adresleri genelde ns1.firmaadı.com , ns2.firmaadı.com şeklinde olur.
Bu NS adresleri aslında IP adreslerini temsil eder.
Mantığı : Siz tarayıcı satırına yazdığınızda bu isim domain firmanızdan sorgulanır ve NS adresleri öğrenilir, NS adreslerinin karşılığı olan IP adreslerinden sitenizin bulunduğu server bulunur ve bu sayede siteniz görüntülenir.
Gördüğününüz gibi NS adresleri sayesinde domain adresiniz dosyalarınızın olduğu server'a yönlenmiş oldu. Bu gerçek ve fiziksel bir yönlendirmedir.
2- Direk Yönlendirme : Bu tür yönlendirme adresinin yönlendirilmesi demektir. Bu tür yönlendirmeyi ya yönlendirme sitelerinden veya panelinizdeki yönlendirme menüsünden yapabilirsiniz.
Domain Park Nedir?
Sitenizin adı yazıldığında siteye girenlerin "Sunucu Bulunamıyor" hatasını almasını istemiyorsanız Domian adresinizi park etmeniz gerekir. Park etmek için, domain adınızın NS adresleri kısmına , domain adresinizi park edecek olan firmaların NS adreslerinizi yazmanız yeterlidir. Bunu yaptığınızda sitenizin adını yazanlara firmanın park sayfası çıkacaktır. Bu sayede "Sunucu Bulunamıyor" hatasından kurtulmuş olursunuz.
Bazı firmalar bu park sayfasını özelleştirmenize izin verirken bazı firmalar ise belirledileri park sayfasını kullanmanızı mecburi kılar.
Domain Kilidi (Lock) Nedir?
Bu kilit domain'in durumunu belirtir.
Domain adresiniz "REGISTRAR-LOCK" konumunda ise alan adınız bu kilidi açmadan transfer edilemez,silinemez demektir. Bu bir bakıma güvenlik önlemidir. Yanlışlıka domain adınızı silmenizi veya transfer etmenizi engeller. Tabii ki bu kilidi değiştirme yetkisi de size aittir.
Domain adresinizi "ACTIVE" durumunda ise her türlü değişikliğe açıktır demektir.
Domain Transferi Nedir?
Domain transferi size ait olan alan adınızı, kayıtlı olduğu firmadan başka bir firmaya aktarmaktır.
Alan Adının Transfer Edilebilmesi İçin Gerekli Şartlar :
Alan adı tescil edildikten sonra en az 60 gün geçmiş olmalı
Alan adının tescil süresinin bitimine en az 45 gün kalmış olmalı
Alan adının, kayıtlı olduğu firmaya borcu olmamalı
İdari yetkili (Administrator Contact) maili çalışır durumda olmalı
Transfer isteğinde bulunan kişinin transfer edilecek alan adının sahibi olmalı