Değişkenler

 

Değişkenler (Variables)

   Buraya kadar her bir Javascriptin nasıl olması gerektiğini öğrendiniz, nasıl yorumlar koyabileceğinizi de öğrendiniz. Şimdilerde hiç bir işe yaramayan "alert box" örneğini de gördünüz. Çok fazla bir şey değil, ama meraklanmayın. Bundan sonra artık az laf çok iş. Direk dersimize dalıyoruz. Şimdi derin bir nefes alın, hatta gidin kendinize bir fincan çay, kahve yapın, mevsim meyvaları bile olabilir. Uyanık ve ayık kalmaya gayret edin.

   Bugün Javascriptin bilgiyi nasıl sakladığını ve ondan nasıl " kod " yarattığını öğreneceğiz. Merak etmeyin, bu bir bilim değil, sadece sabır işi. Yalnız bu derste okuduklarınızın hepsini anlamanız gerekiyor. Burada görecekleriniz daha sonraki derslerde ve ilerde kendi programlarınızı yazarken lazım olacak şeyler.

   Değişkenler

   Matematikte kullanıldığı gibi, değişkenler sayıları ve "string"leri saklarlar. ( "string" terimi size şimdilik sıkıntı vermesin, daha sonra anlatacağız.) Şöyle düşünebilirsiniz: Bir karenin alanını hesaplamak istiyorsunuz. Genişliği "a", uzunluğu "b" olarak tarif ediyorsunuz. Şimdi, eğer a=50 ve b=25 olursa, alanı 1250 cm2 olur. Size basit bir örnek:

   <script language="JavaScript">
   <!--

   // En, boy ve yüksekliği belirten değişkenler
   var yuk = 50;
   var en = 35;
   var boy = 15;

   // Alan ve hacimi hesaplayan denklemler
   var alan = en * boy;
   var hacim = alan * yuk;

   // Sonuçların çıktısının alınması
   document.writeln("Yüksekliği ");
   document.writeln(yuk);
   document.writeln("cm ve boyu "+ boy +"cm olan bir alanın yüzölçümü "+ alan +"cm²");
   document.writeln("Hacmi ise: "+ hacim +"cm³");

   // -->
   </script>

   Yukarıda gördüğünüz bir sürü değişik kod var, ne olduğunu ise az sonra adım adım öğreneceğiz.

   <script language="JavaScript">
   <!--

   Eminim bu size bir yerden tanıdık geliyordur; Yok hiç tanışmadık derseniz hemen Giriş sayfasına geri dönüp okuyun :-))

   // En, boy ve yüksekliği belirten değişkenler
   var yuk = 50;
   var en = 35;
   var boy = 15;

   Gördüğünüz gibi ilk satır sadece bir yorum, yorumda takip eden satırlarda nelerin yazılı olduğunu belirtiyor, gerçek scriptin üzerinde hiç bir etkisi yok. Yorum satırna "Cindy Crawford" yazsanız bile tarayıcı durup, "Hani, Cindy Crawford neredeymiş?" diye aramaz (bir kısmımızın bakacağı gibi). Dikkate almadan devam ederler (bu tarayıcı programlarda gerçekten zevksiz şeyler, değil mi? :-)

   Şimdi, bundan sonraki satırlar bayağı enteresan. Değikenleri tarif ediyorlar. Değişkenleri belirlerken takip etmeniz birkaç kuralı ise hemen aşağıya sıraladık:

   Değişkenler   var   diye başlarlar.
   Gerçekte bu şart değil ama kodu okumanızı kolaylaştırıyor. İlla yeni bir değişken belirlerken var diye başlamaya mecbur tutmuyorum, ama sanırım var diye başlamak bayağı iyi bir fikir.

   Değişkenler küçük harfle yazılmalı
   JavaScriptler değişkenlerin küçük-büyük harfli olmasına ayrı reaksiyon verirler. Genel kural, sadece küçük harfli değişkenler kullanma şeklinde oluşmuştur. Dilerseniz hepsini büyük harf yapabilirsiniz yada karışık kullanabilirsiniz, fakat kodlama esnasında yapılabilecek hataların önüne geçmek için ve sinirlerinizin selameti açısından gelin hepsini küçük harf yapın gitsin -- böylece programcıların %99 ile uyum sağlamış olursunuz.

   Değişkenler bir harf ile başlamalıdır
   Şimdi scriptin "!değişkeni"ni neden tanımadığını anladım.

   Satırı noktalı virgül ile sona erdirin
   Dikkat ederseniz satır sonlarında birer tane " ; " var. Her Javascript satırının sonuna mutlaka bir tane " ; " koyuverin. Bu şekilde hataların önüne geçmiş olursunuz.

   // Alan ve hacimi hesaplayan denklemler
   var alan = en * boy;
   var hacim = alan * yuk;

   Biraz hesaplama. Javascript bu satırları icra ettikten sonra "alan" değişkeni " en " (50) ve " boy " (15) değişkenlerinin çarpımlarının sonucunu bulunduracaktır. Artık Javascript bundan sonra nezaman bu değişkeni görürse 50 ile 15 in çarpımı ile elde edilen sonuçla yer değiştirtecektir. Aynısı ikinci satır için de geçerlidir.

   Eveeet, değişkenler için bu kadar yeter. Ama Javascriptle işimiz henüz bitmedi!.. Anlatmaya bir sonraki bölümde devam ediyoruz.

   Sayfalara Yazdırmak:

   // Sonuçların çıktısının alınması
   document.writeln("Yüksekliği ");
   document.writeln(yuk);
   document.writeln("cm ve boyu "+ boy +"cm olan bir alanın yüzölçümü "+ alan +"cm²");
   document.writeln("Hacmi ise: "+ hacim +"cm³");

   Burası Javascriptin enteresan noktası. Önce değişkenleri yarattık yada değiştirdik, şimdi ise web sayfasının kaynağına yazdırıyoruz, böylece insanlar uykusuz gecelerinizin ürününü görme şansına kavuşuyorlar...:-)

   Şimdi istesem " document.writeln() " nedir, nedemektir, sonsuza kadar yazabilirim, ama kısaca denilebilecek bir şey varsa, scriptin bu kısmı, kesinlikle <BODY> ve </BODY> etiketleri arasında bulunmalıdır, hatta sonucun sayfanızda yazılmasını istediğiniz noktasında bulunmalıdır. Çünkü Javascript çalışmış, bir çıktı üretmiş, artık tarayıcı program sizin belirleyeceğiniz noktaya yazdıracaktır. "document.writeln()" için bu kadar yeter. Unutmadan, eğer sayfanıza Javascriptinizle ilgili bir HTML yazdırmak istiyorsanız, bu işi document.writeln() yapacaktır.

   Şimdi ise document.writeln() deki () parantezlere konsantre olmanızı istiyorum.

   document.writeln("Yüksekliği ");   ilk satır

   İlk satırdaki parantezlerin içindeki çifttırnakları " " görüyormusunuz? İşte "" arasında ne yazılı ise Javascript onu HTML olarak düşünür ve sayfanızın kaynağına yazar. Örnekte ( " ) kullandım ama, dilerseniz siz ( ' ) kullanabilirsiniz. Her ikiside birbirinin yerine kullanılabilir.

      document.writeln(yuk);   İkinci satır

   Şimdi ise 2ci satıra iyi bakın: Hiç " " işareti yok. " " içine alınmamış karakterler değişken olarak düşünülür. Dikkat ederseniz yuk bizim daha önce belirttiğimiz bir değişken. Sanırım olan biten biraz anlam kazanmaya başlamıştır. Javascript değişken olup olmadığını kontrol eder, eğer değişken bulursa, onu değişkenin değeri ile değiştirir.

   
   document.writeln("cm ve boyu "+ boy +"cm olan bir alanın yüzölçümü "+ alan +"cm2");    üçüncü satır

   Sanırım 3cü satır içlerinde en enteresan olanı olsa gerek. 1 ve 2ci satırların özelliklerini bir arada bulundurmakta. + işareti kullanarak değişkenleri ve stringleri bir arada kullanmakta. (Dilerseniz + işareti kullanıp daha fazla değişkeni de işin içine katabilirsiniz) Gördüğünüz gibi, herşey bir çift tırnak " ile başlıyor. Sonra bir kaç kelime var. Tekrar bir çift tırnak işareti " ile sona eriyor. Bu stringin bittiğinin işareti. Buradan sonra Javascript kapama parantezi beklerken biz ona + işareti veriyoruz. Şu sırada javascript herşeyi hiç " yokmuş gibi düşünüyor! Fırsattan istifade ederek bizde parse edilecek değişkeni bildiriyoruz. (parse'ın Türkçe karşılığı nedemek ise?) Böylece değişken doğru rakamla değiştirilip devam edip gidiyor. Sonraki + ile Javascript kodu gibi işlenecek kısmın bitişini bildiriyoruz. Artık sıra yeniden " işareti ile HTML olarak yazılacak kısmın başladığını söylüyoruz. Bu aynen bir daha tekrarlayıp ve bir çift tırnakla son buluyor. Basit değil mi? :-)

   En enteresan şeylerden biride son iki satırdaki <sup> etiketi. <sup> etiketi bir karakteri Superscript (yani üssü) şeklinde yazdırır. Ama merak etmeyin o etiketin oraya konmasını sebebi, araya HTML kodu girebileceğinizi göstermek içindi. Ama dikkat ettiyseniz, HTML etiketleri " " içerisinde yer alıyor, dışında değil.

   // -->

Yorum Yapabilmek İçin Üye Girişi Yapmanız Gerekmektedir.

java dersleri-değişkenler