Ambalaj tasarımında özgürlük kısıtlayıcı etkenler nelerdir?
Ambalaj tasarımında özgürlük kısıtlayıcı çok değişik etkenler sayılabilir. Aklıma öncelikle iki önemli etken gelir.
1. Tasarım yaptıran firmaların engellemeleri.
2. Tasarımcıların işverenleri ve ambalaj sahiplerini özgürlük kısıtlayıcı olarak algılamasıdır.
Firmaların yöneticilerinin hataları; başarı kazanmış ambalaj modellerinin dışındaki yeni ambalajın bilinmezliğe gidecek bir macera olarak algılamalıdır. Firmadaki yöneticilerin ambalaj tarihi ve ambalaj tasarım aşamasındaki testler hakkında bilgilerinin olmaması tasarımcı üzerinde Demokles’in kılıcı gibi yeni tasarımlar üretilmesine engel baskılar geliştirmelerini sağlar. Tasarımcı için teknik ve uygulama alanları özgürlük kısıtlayıcı nedenler değildir. Teknik konular sadece maddesel, fiziki, kimyasal vb. alanları belirler düşüncelere sınırlamalar getirmez. Düşüncelere engel; genelde tasarımcının kendi düşüncelerindeki duvarlardan oluşur. Ve müşterilerin düşüncelerindeki duvarlardan. Tasarımcı; işveren ve ambalajın sahibi firma yöneticilerini özgürlüklerini kısıtlayanlar olarak algılarsa sonuçta sevimsiz soğuk, beğenilmeyen ambalajlar çıkar. Tasarımcının gerekirse psikiyatrik desteklerle bu düşüncelerinden kurtulması gerekir.
Ambalaj tasarımında meslek sırrı olur mu?
Meslek sırrı demekle; bu mesleğin eğitim kitaplarının ve geliştirme uzmanlık kitaplarının olmadığını anlatmış oluruz. Meslek sırlarının; uygulamalarda karşılaşılan teknik problemlerin çözümleri ve başarılı ambalajların temel özellikleri olduğu anlaşılacaktır. Bir meslekte meslek sırlarının bulunması o mesleğin henüz olgunlaşmaya aday olmadığını gösterir. Yapılması gereken; eğitim kitaplarının yazılması ve uzmanların deneyimlerini kitaplaştırması için hızlı bir program geliştirmektir. Dolayısıyla bilimsel bilgilerin meslek sırrı gibi gizlenmesi veya algılanması utancından kurtulmuş oluruz.
Ambalaj tasarımcılığının ülkemizde yaygınlaşması için ne gerekir?
Ambalaj tasarımları üretici firmaların kurumsal kimliklerinin önemli bir parçasıdır. Pazarlama ve reklâmlarda temel dayanak noktasıdır. Ülkemizdeki üretici firmalar kopya üretim mantığından yeni yeni kurtulmaları gerektiğini anlamaya başladılar. Kopya tasarımların üretilmesini önleyecek kanunlar 2000’li yıllarda ele alınıp çözüm üretilmeye başlandı. Bu güne kadar kanunların bu açıkları kopya tasarımların üretilmesini desteklemiş ve dolayısı ile tasarımcıların bu alanlara yönelmelerini engellemiştir.
Firmaların yöneticilerinin marka, ürün, kurum kimliği ve ambalaj tasarımı konularında daha fazla bilgilerle ve deneyimlerle beslenmesi ambalaj tasarımına talebi de artıracaktır. Talebin artması bu konuya ilgiyi ve dolayısıyla ambalaj tasarımcılarının sayıca artmasına neden olacaktır.