Şirketin bölümlerinin ayrı ayrı netwoklere ayrılması durumunda; her ağın kendine ait bir IP adresi olması gerekmektedir. Ancak C sınıfı bir adreste normalde tek bir network adresi vardır. Bu durumda ne olacak?
İşte bu durumda bir adres alanını subnetlere bölmek için Subnet Mask olarak bilinen IP maskları kullanılır. Ancak bir diğer konuda kaç subnet oluşturulacak ve her subnet içindeki host sayısı ne olacak?
Subnet Mask
Subnet mask IP adresinin mask kısmını oluşturur. Böylece TCP/IP, Network adresi ile TCP/IP adresini birbirinden ayırır. Bu sayede Network ID ve Host ID birbirinden ayırt edilir. Örneğin: 255.255.0.0 TCP/IP host'u iletişime başladığında; subnet mask host'un yerel mi yoksa uzak (remote) olduğunu belirtir.
Subnet mask network sınıfına göre düzenlenir. Varsayım subnet değerleri:
Sınıf Adresi
A 255.0.0.0
B 255.255.0.0.
C 255.255.255.0
Özel Subnet Mask Yaratmak
Network ID ve Host ID değerlerinden oluşan IP adreslerinde özel subnet masklar yaratılarak networklerin bölümlenmesi ve daha etkin çalışması sağlanır. Peki bu durumda networkü kısımlara ayırmak için özel subnet masklar nasıl yaratılacak?
Öncelikle network üzerinde kaç tane subnet yaratılacak ona karar verilir. Örneğin şirket networkü üzerinde 3 ya da 5 subnet yaratılacaktır.
Network (subnet) sayısı: 6
Binary değeri: 00000110
Yukarıdaki binary (ikili) değer 00000110 üç bit uzunluğundadır (110). Bu durumda gereken sayı sol baştan üç bitin oluşturduğu iki değerdir.
Sonuç: 11100000
Bu ikili değerin desimal karşılığı ise 224 dür. Böylece B sınıfı bir adresi için özel subnet mask değeri 255.255.255.224 olarak hesaplanır.
Bu durumda temel subnet yaratma tablosu şu şeklinde olacaktır:
Tablo: A sınıf adresler için özel subnet masklar:
Subnet sayısı Bit sayısı Subnet Mask Her Subnetteki host sayısı
0 1 Yok Yok
2 2 255.192.0.0 4,194,302
6 3 255.224.0.0. 2,097,150
14 4 255.240.0.0 1,048,574
30 5 255.248.0.0 524,286
62 6 255.252.0.0 262,142
126 7 255.254.0.0 131,070
254 8 255.255.0.0 65,534
Tablo: B sınıf adresler için özel subnet masklar:
Subnet sayısı Bit sayısı Subnet Mask Her Subnetteki host sayısı
0 1 Yok Yok
2 2 255.255.192.0 16,382
6 3 255. 255.224.0 8,190
14 4 255. 255.240.0 4,094
30 5 255. 255.248.0 2,046
62 6 255. 255.252.0 1,022
126 7 255. 255.254.0 510
254 8 255. 255.255.0 254
Tablo: C sınıf adresler için özel subnet masklar:
Subnet sayısı Bit sayısı Subnet Mask Her Subnetteki host sayısı
0 1 Yok Yok
1-2 2 255. 255. 255.192 62
3-6 3 255. 255. 255.224 30
7-14 4 255. 255. 255.240 14
15-30 5 255. 255. 255.248 6
31-62 6 255. 255. 255.252 2
Yok 7 Yok Yok
Yok 8 Yok Yok
Tablo: Özet olarak subnet tablosu:
BitMaskesi Subnet Subnet Mask C sınıfı host sayısı B sınıfı host sayısı A sınıfı host sayısı
11000000 2 2 192 62 16,382 4,194,302
11100000 3 6 224 30 8,190 2,097,150
11110000 4 14 240 14 4,094 1,048,574
11111000 5 30 248 6 2,046 524,286
11111100 6 62 252 2 1,022 262,142
11111110 7 126 254 0 510 131,070
NOT: Bu dokümanlar Faruk Çubukçu tarafından hazırlanmıştır. Burada adı geçen ticari ünvanlar ve markalar bilgi amaçlı kullanılmışlardır ve kendi imtiyazlarına sahiptirler. Bu dokümanlar ticari amaçlı olarak kullanılmaz. Daha fazla bilgi için www.farukcubukcu.com adresine bakınız.
Network Adresinin Bitlerinden Ödünç Almak
Subnetting sırasında bir networkün alt networklere bölünmesi için adresleme sisteminde özel gösterimler yapmak gerekiyor. Örneğin bir C sınıfı adreslemede her networkün içinde 255 tane host tanımlanabilmektedir.
Örneğin bir C sınıf IP networkünün adresi: 192.168.1
Bu network içinde 255 tane host tanımlanır: 1-255 arasında.
Ancak 192.168.1 networkü içinde alt networtler (subnwetworkler) yaratmak isterseniz, network adresinden belli sayıda bit ödünç alınır.
Normal C sınıfı adresleme:
Network Adresi Yerel Host Adresi
Network adresinin bitlerinden ödünç alma:
Network Adresi Ödünç Alınan Adresleri Yerel Host Adresi
Böylece özel subnet maskların yaratılması ortaya çıkar:
Tablo: C sınıfında daha fazla host adreslemek için B sınıfı adreslerinden bir ödünç almak.
Adres Sınıfı Default Subnet Mask B Sınıfından alınan ödünç baytlar Host adreslemek için bit sayısı Host sayısı
C 255.255.255 255,255,128,0 15 32,766
255,255,192,0 14 16,382
255,255,224,0 13 8,190
255,255,240,0 12 4,094
255,255,248,0 11 2,046
255,255,252,0 10 1,022
255,255,254,0 9 510
255,255,255,0 8 254
NOT: Bu dokümanlar Faruk Çubukçu tarafından hazırlanmıştır. Ticari amaçlı olarak kullanılmaz. Daha fazla bilgi için www.farukcubukcu.com adresine bakınız.
AND İşlemi
Bir kaynak IP ve hedef IP adresleri gönderilmeden önce subnet masklarıyla AND işlemine tabi tutulurlar. Eğer sonuç aynı ise o zaman paketin lokal subnet içinde olduğu anlaşılır. AND işleminde sadece 1 AND 1 işleminin sonucu 1 dir. Diğer bileşimlerin hepsinin sonucu 0 dır.
Örnek: Subnet mask hesaplama
IP adresi: 192.168.2.1
İkili değer: 11000000 10101001 00000010 00000001
Subnet Mask: 11111111 11111111 11111111 00000000
AND işlemi
Sonuç: 11000000 10101001 00000010 00000000
İkinci IP adresi:192.168.2.2
İkili değer: 11000000 10101001 00000010 00000010
Subnet Mask: 11111111 11111111 11111111 00000000
AND işlemi
Sonuç: 11000000 10101001 00000010 00000000
Sonuçlar aynıdır !:
Sonuç: 11000000 10101001 00000010 00000000
Sonuç: 11000000 10101001 00000010 00000000
Bu durumda iki host da aynı subnet içindedir.
İpucu: Bu hesaplamalar için Windows Calculator'ü kullanabilirsiniz