Oracle Veritabanına Kuşbakışı – 4.Ders

 

 

Bu bolumde artık veritabanı nesneleri oluşturup yönetiyor olacagız.

CREATE TABLE

Tablo oluşturma komutunu anlatırken bir örnekle başlayalım.

CREATE table tbl_ogr (OgrNum   NUMBER(11) NOT NULL, Ad            VARCHAR2(15), Soyad       VARCHAR2(15), Dogyer      NUMBER(2), CONSTRAINT cst_OgrNum PRIMARY KEY(OgrNum) CONSTRAINT cst_dogyer FOREING key(dogyer) REFERENCES il(ilkod))

Bu komut “tbl_ogr” adında bir tablo oluşturuyor. Tablonun dört alanı var. Bunlardan biri özel anahtar(Primary Key) olarak tanımlanmış. Bu alanın değeri boş olamaz ve tabloda aynı iki değer bulunamaz.. Bir tablo ile başka bir tablo arasında ilişki kurulacaksa bu ana tabloda PRIMARY KEY tanımıyla, diğer tabloda FOREIGN KEY tanımıyla yapılır. Yani doğum yeri alanı için buradaki tablomuz ana tablo değil. Çünkü aynı yerde doğmuş kişilerin kaydı tablomuzda olabilir. Böylece aynı il kodu birden fazla kayıtta yer alabilir. İlişki kurulan diğer tablonun adını yukarıdan çıkarabiliriz. Bu tablo “il” isminde. Her il bu tabloda kayıtlı ve her birinin bir kodu var. Bu tabloda bir ilin kaydı iki sütunda yer alamaz. Bu yüzden “ilkodu” alanı “il” tablosu için PRIMARY KEY olarak tanımlanmış.

PRIMARY KEY, NOT NULL gibi bildirimler kısıtlamalar olarak tanımlanır. Bir tabloda farklı şekilde kısıtlamalar yapılabilir. Kısıtlama için kullanılan bildirimler 5 adettir.

-NOT NULL : Bu kısıtlamanın konulduğu bir alanın mutlaka bir değeri olmak zorundadır.

-UNIQUE : Bu kısıtlamanın konulduğu bir alan bir değerden sadece bir adet içerebilir. Bu kısıtlamaya sahip alan NOT NULL ile tanımlanmadıysa NULL değer alabilir.

-PRIMARY : Bu kısıtlama bu alanın özel anahtar olmasını sağlar. Bu alan boş geçilemez ve yine tablo içerisinde bir değer iki kayıtta bulunamaz.

-FOREIGN KEY : Bu kısıtlama başka bir tablonun PRIMARY KEY olan alanıyla ilişki kurmak için gerekir.

-CHECK : Bu kısıtlama ile birlikte bir şart kullanılır. Tabloya kayıt girilirken değerlerin bu şarta uyması beklenir.

ALTER TABLE

Daha önceden oluşturulmuş bir tablonun yapısını değiştirmek için ALTER TABLE komutu kullanılır.

ALTER TABLE tablo_adı ADD | MODIFY | DROP (<sütun ismi> veri tipi <sütun kısıtlaması>) ENABLE ifade1 DISABLE ifade2

ALTER komutuyla tablolara yeni bir alan ve kısıtlama eklenebilir, var olan alan ve kısıtlamaların durumu değiştirilebilir veya tablodan ksıtlamalar düşürülebilir. Fakat ALTER komutuyla var olan sütunlar düşürülemez. Bir alanın değeri büyültülebilir, fakat küçültülemez.

ALTER TABLE tbl_ogr ADD CONSTRAINT cst_Bolum FOREIGN KEY(Bolum) REFERENCES usr_gazi.tbl_bol(BolKod);

Yukarıdaki örnekte tbl_ogr adlı tablonun yapısı değiştiriliyor. Bir başka kullanıcının bir tablosu ile ilişki kuruluyor.

ALTER TABLE tbl_ders MODIFY dersad varchar2(40);

Bu örnekte de tbl_ders tablosunun bir alanının uzunluğu değiştiriliyor.

DROP TABLE

Daha önceden oluşturulmuş bir tablonun düşürülmesi için kullanılan komuttur. Kullanımı:

DROP TABLE <tablo_ismi> [CASCADE CONSTRAINTS]

Köşeli parantez içerisindeki tanım kullanılırsa master-detay ilişkili tablolarda master tablo düşürülünce detay tabloların da otomatik olarak düşürülmesi sağlanır. Eğer bu seçenek kullanılmazsa diğer tablolarla ilişkisi bulunan bir tablo silinemez. Ancak bu ilişkiler kaldırıldıktan sonra tablo silinebilir.

DROP TABLE tbl_ogr CASCADE CONSTRAINT

CREATE VIEW

Görüntü oluşturmak için bir SELECT cümlesi kullanmak gerekir. Bir görüntü bir ya da daha fazla tablodan oluşturulabileceği gibi, bir başka görüntüden de oluşturulabilir.Aşağıdaki örnekte üç farklı kullanıcnın aynı yapıdaki tabloları birleştirilip bir görüntü oluşturuluyor.

CREATE VIEW vi_ogr AS SELECT * from usr_esef.tbl_ogr UNION ALL

SELECT * FROM usr_tef.tbl_ogr
UNION ALL
SELECT * FROM usr_gef.tbl_ogr;

CREATE TABLESPACE

Tablo uzayı kullanıcılara ait olan nesnelerin veritabanında mantıksal olarak tutulduğu yere denmektedir. Bir tablo uzayı oluştururken, bu tablo uzayının verilerinin hangi veri dosyasına konulacağı ve bu dosyanın dizini ile büyüklüğü bildirilmelidir.

CREATE TABLESPACE tbs_esef DATAFILE 'c:\orasql\tbs_esef.dat' SIZE 10M DEFAULT STORAGE (INITIAL 10K NEXT 50K

MINEXTENTS 1 MAXEXTENTS 999)
ONLINE;
SIZE bildirisi veri dosyasının diskte kaplayacağı yeri belirler. Burada 10M, 5K gibi değerler girilebilir. INITIAL bildirisi tablo uzayı oluşturulduğunda, ik alacağı genişleme’nin büyüklüğünü belirler. Next tablo uzayı oluşturulduktan sonra alacağı genişlemelerin büyüklüğünü belirler. MINEXTENTS tablo uzayı oluşturulduğunda ilk olarak alacağı minimum genişleme sayısının belirtildiği bölümdür. MAXEXTENTS bir tablo uzayının ilk olarak aldığı genişleme de dahil olmak üzere alabileceği maksimum genişleme sayısının belirtildiği bölümdür.

CREATE USER

Kullanıcı veritabanı nesnelerinin sahibidir.  Kullanıcılar, nesneleri oluşturur, kullanır ve silerler. Oracle veritabanı ilk kurulduğunda standart olarak üç kullanıcı tanımlanır. Bunlardan bir SYS kullanıcısıdır. SYS kullanıcısı veri sözlüğünün sahibi olan kullanıcıdır. Tüm nesneleri oluşturma hakkına sahiptir ve diğer bütün kullanıcların nesnelerine erişebilir. SYS kullanıcısının ilk şifresi “change_on_install” olarak belirlenmiştir. İkinci kullanıcı SYSTEM kullanıcısıdır. SYSTEM kullanıcısı veri sözlüğünü kullanma hakkına sahiptir. Önemli nesneleri oluşturma hakkına da sahiptir. İlk şifresi “manager” olarak belirlenmiştir. Diğer kullanıcıların nesnelerine erişme hakkına da sahiptir. Üçüncü kullanıcı SCOTT kullanıcısıdır. SCOTT kullanıcısı veritabanına başlangıçta yüklenen demo tabloların sahibidir. Bu kullanıcının nesneleri kullanılarak SQL denemeleri yapılabilir.

“CREATE USER” komutunu SYS ve SYSTEM kullanıcıları standart olarak kullanabilir. Bu hak diğer kullanıcılara da verilebilir. Her kullanıcının nesnelerini tutmak için bir tablo uzayı oluşturmak sistemin performansı açısından gerklidir. Kullanıcı oluşturulurken bu tablo uzayı o kullanıcıya atanır.

CREATE USER usr_esef IDENTIFIED BY esef DEFAULT TABLESPACE tbs_esef QUOTA UNLIMITED ON tbs_esef

Yukarıdaki örnekte usr_esef adında bir kullanıcı oluşturuluyor. Kullanıcının şifresi IDENTIFIED BY ile “esef” olarak bildiriliyor. Kullanıcının kendi nesnelerini oluşturacağı tablo uzayı için ise “tbs_esef” tablo uzayı bildiriliyor. Kullanıcının bu tablo uzayındaki tüm alanı kullanabileceği QUOTA UNLIMITED ile belirleniyor.

CREATE ROLE

Rol veritabanındaki hakların toplanmış haline denir. Veritabanı yöneticisi rolleri kullanarak sistemin güvenliğini daha kolay sağlayabilir. Roller Oracle tarafından önceden tanımlanmış roller ve kullanıcı tanımlı roller olarak iki şekilde düşünülebilir. Oracle tarafından önceden tanımlanan roller beş tanedir:

Rol	Atanmış Haklar
CONNECT	ALTER SESSION,CREATE CLUSTER, CREATE DATABASE LINK, CREATE SEQUENCE, CREATE SESION, CREATE SYNONYM, CREATE TABLE, CREATE VIEW
RESOURCE	CREATE CLUSTER, CREATE PROCEDURE, CREATE SEQUENCE, CREATE TABLE, CREATE TRIGGER
DBA	“WITH ADMIN OPTION” ile birlikte bütün sistem hakları
EXP_FULL_DATABASE	SELECT ANY TABLE, BACKUP ANY TABLE, SYS.INCVID, SYS.INCFIL ve SYS.INCEXP tablolarına INSERT, UPDATE veDELETE hakkı
IMP_FULL_DATABASE	BECOME USER, WRITEDOWN

 

CREATE ROLE tabloma_bak

            GRANT SELECT ON tbl_ogr TO tabloma_bak

Yukarıdaki örnekte tabloma_bak adında bir rol oluşturuluyor. Daha sonra bu role tbl_ogr tablosu üzerinde listeleme işlemi yapma hakkı veriliyor. Böylece bu rolün atandığı kullanıcı tbl_ogr tablosu üzerinde “SELECT” komutunu çalıştırabilecek.

CREATE INDEX

Daha öncede bahsedildiği gibi indeks tablodaki kayıtlara daha hızlı erişim için kullanılan nesnelerdir. Bir indeks oluşturabilmek için “CREATE ANY INDEX” sistem hakkına sahip olmak gerekir. İndeks bir tablonun bir alanı üzerinde tanımlanabileceği gibi birden fazla alan üzerinde de tanımlanabilir.

CREATE INDEX indeks1 ON tbl_ogr(ogrnum,ad)

CREATE SEQUENCE

Sıra, sıralı olarak artan alanlar için veritabanında tutulan nesnedir. Örneğin birden başlayan ve birer birer artan bir sıra yaratmak için:

CREATE SEQUENCE sira1 START WITH 1 INCREMENT BY 1

CREATE ROLLBACK SEGMENT

Geri alma parçaları SELECT, INSERT, DELETE, UPDATE gibi komutlarla yapılan işlemlerin gerektiğinde geri alınabilmesi için veritabanında ayrılan alanlara denir. “tbsp_esef” tablo uzayını kullanan, kayıt parametrelerinden ilk parçanın büyüklüğü 10M, sonraki genişlemelerin büyüklüğü 1M, minimum genişleme sayısı 2, maksimum genişleme sayısı 121 ve ortalama değeri 30M olan ve ismi “rol_seg” olan bir geri alma parçası şöyle oluşturulabilir:

CREATE ROLLBACK SEGMENT rol_seg TABLESPCE “tbsp_esef” STORAGE(         INITIAL           10M NEXT                1M MINEXTENTS    2 MAXEXTENTS   121 OPTIMAL          30M)

GRANT

Sistem ya da nesne haklarının kullanıcılara veya rollere atanması için kullanılan komuttur.

GRANT DELETE ON tbl_ogr TO usr_gef

Yukarıdaki örnekte usr_gef kullanıcısına tbl_ogr tablosunda silme yapma yetkisi verilir.

REVOKE

Sistem ya da nesne haklarının kullanıcılardan veya rollerden geri alınnması için kullanılan komuttur.

REVOKE DELETE ON tbl_ogr FROM usr_gef

Yukarıdaki örnekte usr_gef kullanıcısından tbl_ogr tablosunda silme yapma yetkisi geri alınır.

** Veritabanı nesnelerinin yönetilmesiyle ilgili daha bir çok veri tanımlama dili komutu vardır. Bu komutların diğerleri burada anlatılmayacaktır. Bir nesneyi oluşturmak için “CREATE”, silmek için “DROP”, değiştirmek için “ALTER” komutlarının kullanıldığının bilinmesi diğer komutlar için bir temel teşkil edecektir. Komutlar içerisinde kullanılan parametreler Oracle yardım dokümanlarında ayrıntılı olarak verilmektedir.

Yorum Yapabilmek İçin Üye Girişi Yapmanız Gerekmektedir.

oracle veritabanına kuşbakışı 4 ders