Oracle Veritabanına Kuşbakışı – 7.Ders

PL/SQL Bloklarının Yapısı

PL/SQL blok yapılı bir dildir. Her bir blok bir program ünitesini oluşturur. Pl/SQL blokları prosedür, fonksiyon ve normal blok olarak üçe ayrılır. Prosedür ve fonksiyon yapısı ileride ele ele alınmıştır. Şimdi burada normal bir blok yapısı işlenecektir. Bir PL/SQL bloğu seçimlik bir tanımlama bölümü, PL/SQL cümlelerinin yazıldığı bir bölüm ve hata yakalama bölümünden oluşur. Bloklara isim vermek zorunlu değildir. Eğer hazırlanan bir blok yeniden kullanılmak istiyorsa .sql uzantılı dosyalara saklanıp yeniden kullanılabilir.

* “[“ ve “]” işaretleri arasındaki alanların yazılması zorunlu değildir.

Blok başlığı PL/SQL bloğunun prosedür, fonksiyon veya bir paket bloğu olup olmadığını belirler. Eğer bir başlık tanımlanmazsa bu isimsiz blok(anonymous) olarak adlandırılır. “Declare” kısmı diğer programlama dillerinde olduğu gibi değişken ve sabitlerin tanımlandığı kısımdır.

PL/SQL blokları içerisinde kullanılan tüm sabitler, değişkenler, imleçler ve kullanıcı tanımlı hata durumları “declare” kısmında tanımlanmalıdır. Burada sabit ve değişkenler şöyle tanımlanabilir:

SQL’de kullanılan tüm veri tipleri(SQL bölümünde anlatılmıştı) ve Boolean veri tipi burada kullanılabilir. Boolean tipte bir değişken “true”, “false” ve “null” değerlerini alabilir. “not null” yan cümlesi değişkenin mutlaka bir değer alması gerektiğini bildirir. Burada tanımlanan değişkenlere “:=” operatörü ile ilk değer atanabilir. Eğer bir ilk değer atanmazsa değişkenlerin alacağı ilk değer “null” ‘dur. Eğer “constant” ile tanımlama yapılırsa değişkenin değeri değiştirilemez.

001	<pre>DECLARE</pre>

002	<p>isbastar                         date;                           /* ilk değeri “null” */<br>

003	isi                     varchar2(80) := 'tezgahtar';<br>

004	isci_bulundu      boolean;                                   /* ilk değeri “null” */<br>

005	maas_artisi       constant number(3,2) := 1.5;      /* sabit */<br>

006	BEGIN ... END;<br>

007

Tanımlama kısmında değişkenlere bir veri tipi vermek yerine bir tablodaki bir alanın veri tipi değişkene aktarılabilir. Örneğin “isci.iscino%TYPE” şeklinde bir tanımlama ilgili değişkenin “isci” tablosundaki “iscino” değişkeni ile aynı veri tipinde olmasını sağlar. Tek bir değişken içintablonun bir alanının veri tipini almak yerine tablonun tüm alanlarının veri tipleri bir değişkene aktarılabilir. Örneğin “isci%ROWTYPE” ile istenen değişkene tablonun yapısı aynen aktarılabilir. Buna tıpkı Pascal’daki gibi “record” veri tipi denir. Burada eğer “tablo isci%ROWTYPE” şeklinde bir tanımlama yapılırsa tablo.iscino ya da tablo.isciadi şeklinde değişkenler kullanılabilir. Bu tür bir tanımlama imleç kullanırken kolaylık sağlar.</p>

008

<p>PL/SQL blokları içerisinde gerçekleştirilecek işlemler begin..end kelimeleri arasına yazılır. Burada dikkat edilmesi gereken bir husus vardır: PL/SQL blokları içerisinde veri tanımlama dili komutları(yani Create Table, Alter TableSpace, Drop User gibi) ve veri kontrol dili komutları(grant ve revoke gibi) kullanılamaz. Pl/SQL blokları içerisinde veri işleme dili komutları kullanılabilir. (Select, Update, Delete, Insert gibi) .</p>

009

<p>Hata durumları ya da aykırı durumlar olarak adlandırılan “exceptions” kısmında PL/SQL blokları arasında gerçekleşen bazı hataları kullanıcıya yansıtmadan kontrol etme ve gerekli işlemleri yapma olanağı vardır. Oracle tarafından tanımlanmış hata durumları olduğu gibi programcılar da hata durumları tanımlayabilirler.</p>

010	<h2>PL/SQL Akış Kontrolü</h2>

011	<p>Pl/SQL blokları içerisinde kosullu-koşulsuz dallanmalar ve döngüler kullanılabilir. Bu amaçla kullanılan yapıları burada inceleyeceğiz. PL/SQL’de iki tip kontrol yapısı vardır. Brincisi “IF” kontrol yapısı ve diğer “LOOP “ kontrol yapısı.</p>

012	<h3>IF Kontrol Yapısı</h3>

013	<p>PL/SQL içerisinde üç tip “IF” yapısı kullanılır:</p>

014	<p>1-) IF şart THEN                                    2-)IF şart THEN                                        3-)IF şart THEN</p>

015	<p>Komutlar                                  komutlar                                              komutlar</p>

016	<p>END IF                                ELSE                                                         ELSEIF şart</p>

017	<p>Şartın gerçekleşmemesi                                    komutlar</p>

018	<p>halindeki komutlar                            ENDIF</p>

019	<p>END IF</p>

020	<h3>LOOP Kontrol Yapısı</h3>

021	<p>PL/SQL içerisinde temel LOOP, FOR ve WHILE döngüleri vardır.</p>

022	<pre class="brush:csharp">LOOP

023

024

Komut1

025

026

.....

027

028

KomutN

029

030	GOTO etiket adı

031

032	EXIT [WHEN şart]

033

034

END LOOP

035

036	FOR sayac IN [REVERSE] başlangıç..bitiş

037

038

LOOP

039

040

Komut1

041

042

...

043

044

KomutN

045

046	EXIT [WHEN şart]

047

048

END LOOP

049

050	WHILE şart LOOP

051

052

Komut1

053

054

...

055

056

KomutN

057

058	END LOOP</pre>

059	<h2>İmleçler</h2>

060

<p>Birden fazla kaydın hafızaya getirilme işlemlerine imleç(cursor) açma denir. İmleç açma, özellikle veritabanındaki tablolardan kayıtların teker teker getirilmesinde faydalı olmaktadır. Kayıtlar teker teker getirilerek üzerinde işlemler yapılıp tekrar veritabanına kaydedilebilmektedir. Oracle, hafızada bu tip işlemleri yapabilmek için yer ayırmaktadır. İki çeşit imleç vardır:</p>

061

<p><strong>Kapalı İmleçler(Implicit Cursors):</strong> Yazılan her SELECT, INSERT, UPDATE ve DELETE komutları içinveritabanı tarafından otomatik olarak açılan imleçlerdir. Yazılan her SQL için, SQL’inyazım kontrollerini yapmak ve SQL’i çalıştırmak içinhafızadan bir yer ayrılır. Bu ayrılan yer içinstandart olarak tanımlanan imlece kapalı imleç denir.PL/SQL blokları arasında yazılan SQL komutları için, tanımlanan kapalı imlece ait özellikler geçerli olmaktadır. Yazılan her SQL için tanımlanan kapalı imleçlerin şu özellikleri kullanıma açıktır:</p>

062	<p>SQL%ISOPEN : SQL sonucu eğer imleç açık ise “true” değeri, kapalı ise “false” değeri döndürür.</p>

063	<p>SQL%ROWCOUNT : SQL cümlesi tarafında işlem gören kayıt sayısnı görüntüler.</p>

064	<p>SQL%FOUND : SQL sonucu en az bir kayıt işlem görmüşse “true”, hiç kayıt işlem görmemişse “false” döndürür.</p>

065	<p>SQL%NOTFOUND : SQL sonucu eğer hiçbir kayıt işlem görmemişse “true”, en az bir kayıt işlem görmüşse “false” değeri dödürür.</p>

066	<pre class="brush:csharp">DECLARE

067

068	Silinen_kayit_sayisi       number(5);

069

070

BEGIN

071

072	delete from isci

073

074	where bolum=10;

075

076	silinen_kayit_sayisi:=SQL%ROWCOUNT;

077

078

END;

079

080

DECLARE

081

082	delete from isci

083

084	where bolum=10;

085

086	if SQL%FOUND then

087

088

commit;

089

090

else

091

092

rollback;

093

094	END;</pre>

095	<p><strong>Açık İmleçler(Explicit Cursor):</strong> Kullanıcı tarafından belirli bir işi yapabilmek için açılan imleçlerdir. Özellikle fazla sayıda kayıtların bulunduğu tablolarda, silme, güncelleme ve benzer işlemlerde çok kullanışlı program parçalarıdır.</p>

096	<pre class="brush:csharp">DECLARE

097

098	CURSOR <imleç adı> [(<parametre listesi>)] IS

099

100	SQL cümlesi

101

102	Kayıt_tipi_değişkeni      <imleç adı>%ROWTYPE

103

104	Değişken_1       NUMBER;

105

106	Değişken_2       NUMBER;

107

108

BEGIN

109

110	OPEN <imleç adı>

111

112

LOOP

113

114	FETCH <imleç adı> INTO kayıt_tipdeğişkeni;

115

116	EXIT WHEN <imleç adı>%NOTFOUND;

117

118

........

119

120

komutlar;

121

122

END LOOP;

123

124	CLOSE <imleç adı>;

125

126	END;</pre>

127

<p>Burada imleç adı PL/SQL blokları içerisinde başka bir değişken adı olarak kullanılıyor olmamalıdır. Parametreler “<parametre adı> <veri tipi>” şeklinde bildirilmelidir. PL/SQL içerisinde kullanılan tüm veri tipleri parametreler için kullanılabilir.(char, varchar2, number, date, boolean ya da number veri tipinin integer, real gibi alt veri tipleri). Aşağıda farklı şekillerde açılmış imleç örnekleri verilmiştir:</p>

128	<pre class="brush:csharp">CURSOR c1 IS SELECT iscino, isciadi, isi, ucret FROM isci WHERE ucret > 2000;

129

130	CURSOR c2 RETURN bolum%ROWTYPE IS  SELECT * FROM bolum WHERE bolumno = 10;

131

132	CURSOR c3 (verilen_tarih DATE) IS

133

134	SELECT iscino, ucret FROM isci WHERE isbastar > verilen_tarih;</pre>

135

<p>Eğer bir imleç açıldığında kayıtlar üzerinde değişiklik yapılacaksa, imleç tanımından sonra “for update[(<sütun(lar)>)]” şeklinde tanımlama yapılmalıdır. Böyle bir tanımlama yapıldığında imleç içerisindeki kayıtlar kilitlenir ve “commit” komutu uygulanana kadar diğer kullanıcılar bu kayıtlara erişemez.</p>

136	<h3>Hata Durumları</h3>

Ders Sahibi;
Bilgisayar Dershanesi

Yorumlar

Yorum Yapabilmek İçin Üye Girişi Yapmanız Gerekmektedir.

ETİKETLER

oracle veritabanına kuşbakışı 7 ders